Voor één deelnemer aan het lenteveteranenkampioenschap is het deze woensdag een bijzondere vijfde ronde. Job Bueno de Mesquita neemt plaats onder ballonnen, op een versierde stoel.
Zilver staat voor 25, goud staat voor 50 en samen maken ze albast. Job viert zijn 75e verjaardag en dat zal hij weten ook. Nietsvermoedend loopt de Hoornse schaakliefhebber naar de speelzaal. Maar al snel beseft hij dat zijn plek in de vijfde ronde bij de slingers van vlaggetjes met ‘75’ is.
Niet veel later stroomt de theaterzaal van verpleeghuis Lindendael vol met lenteveteranen. Als ze allemaal hun plaats hebben gevonden, richt toernooicommissievoorzitter Frits Bouwman het woord tot hen. Hij heeft een korte toespraak voor de jarige Job en verwijst daarin naar een aantal schaakstukken.
Naar de loper:
,,Je hoeft niet meer te hopen
de 100 meter snel te kunnen lopen.’’
Naar het paard:
,,Je hoeft niet meer te draven,
die hoop heb jij begraven.’’
Naar de toren:
,,Ja, dat hoort meer bij jouw postuur:
aanvallend, groot en met vuur.’’
En waar draait het om in een schaakpartij:
,,Vandaag ben jij de koning
en ontvang je als beloning
een driewerf hoera.’’
Het ‘hoera, hoera, hoera’ valt samen met een daverend applaus. Gastvrouw Fonneke feliciteert Job als eerste en speldt hem een heuse ‘onderscheiding’ (een kokarde met ‘75’ erop) op. De stemming is opperbest en in een weer plezierige sfeer kunnen we beginnen.
Job neemt het met zwart op tegen Wim Dam en kijkt in het middenspel tegen een pion achterstand aan. De jarige geeft er vervolgens één cadeau om zijn toren van a5 naar h5 te verplaatsen: ‘aanvallend, groot en met vuur’. Hij richt zich op de koningsvleugel. Dankzij de dreigingen wint zwart een pion terug en dan komt het toch tot een sprintje van de loper. Niet over 100 meter, wel over vier velden met het schaakgevende … Lxh2. De materiële stand is weer gelijk, maar positioneel staat Job uitstekend. Ook omdat een wit paard niet kan draven. Niet veel later wordt hij opnieuw gefeliciteerd. Nu voor zijn tweede partijzege van dit kampioenschap.
Job Bueno de Mesquita is een bekende naam in de Noord-Hollandse en nationale schaakwereld. Hij heeft een kleine veertig jaar geleden de arbiterscursus gevolgd om daarna talrijke keren namens de bond een oogje in het zeil te houden. Job is wedstrijdleider geweest bij landelijke competitiewedstrijden, in bekerfinales en op grote toernooien.
En het veteranenkampioenschap van de NHSB kent geen geheimen voor hem. Halverwege de jaren negentig debuteert Job als deelnemer, in café De Eindspurt in Beverwijk. Een jaar later is dat overigens gesloopt vanwege een buurtrenovatie en dan staat de speelzaal in café De Schaker. Niet veel later raakt hij ook betrokken bij de organisatie van het evenement dat in 2004 naar Hoorn verhuist. De lenteveteraan heeft zelf gespeeld bij De Schalmloper (nadat hij vanuit Amsterdam in Westwoud is gaan wonen), bij Torenhoog uit Hoogkarspel, Caïssa en na de fusie Caïssa-Eenhoorn.
Het schaken boeit hem nog steeds, ruim zestig jaar nadat hij het heeft geleerd. In deze vijfde ronde zijn oud-toernooicommissievoorzitter Herman Muller en zijn opvolger Frits Bouwman het langst bezig. Ze zitten op deze woensdagmiddag vlak naast Job die terugkeert op zijn verjaardagsstoel om de hevige en spectaculaire strijd tussen de twee clubgenoten te volgen. Herman met wit kan een toren en loper inzetten, Frits alleen nog een dame. De zwartspeler heeft bovendien drie pionnen minder, maar verovert het lichte stuk. Dat kost hem wel een vierde pion en Herman komt zo aan twee verbonden vrijpionnen op de a- en b-lijn.
Job knikt. Hij ziet al dat die dreiging niets kan opleveren, want Frits heeft eeuwig schaak in petto. En zo loopt het ook af.
Voor Job Bueno de Mesquita zal het niet moeilijk zijn om in de vijfde ronde zijn
zitplaats te vinden. Een verjaardagsstoel, onder de ballonnen en slingers.
Job Bueno de Mesquita op zijn verjaardagsstoel,
onder de ballonnen en vlaggetjes.
Alle lenteveteranen luisteren naar de verjaardagsspeech voor Job van
toernooicommissievoorzitter Frits Bouwman.
Frans Vlugt – Ton de Veij 1-0
Ton de Veij is debutant in Hoorn en dat betekent dat hij in de theaterzaal van Lindendael voor het eerst tegenover Frans Vlugt zit. Maar de twee zijn bepaald geen onbekenden van elkaar. De Edamse lenteveteraan heeft een prima score op het herstkampioenschap (in IJmuiden) tegen Ton opgebouwd: hij won in 2010 en in 2012. Daarnaast is Frans lid geweest van schaakclub Purmerend. In het seizoen 2010-2011 maakte hij met Ton deel uit van het tweede bondsteam dat promotie naar de promotieklasse bewerkstelligde.
Nu gaat het om de eerste plaats in het lentekampioenschap. In de Pirc kiest zwart voor een verdediging met veel pionnen op de zesde rij. Er volgt een strijd in het centrum die Ton een isolani op d5 kost. Bovendien heeft hij niet gerokeerd en kan hij pas na een aantal zetten zijn koning in een veilige omgeving brengen.
Spectaculair wordt het, als wit de kwaliteit geeft voor een gevaarlijke aanval. De e-lijn komt open voor de andere toren en ook een paard op b5 staat uitstekend geposteerd. Niet veel later kijkt Frans tegen een winnende eindstelling aan, vergroot hij zijn voorsprong op Ton tot anderhalve punt en verstevigt ook zijn leidende positie op de ranglijst.
1. e4 d6 2. d4 Pf6 3. Pc3 Pbd7 4. g3 e5 5. Lg2 c6 6. a4 b6 7. Pge2 Le7 8. 0=0 Lb7 9. h3 Dc7 10. Le3 a6 11. g4 h6 12. Pg3 g6 13. Dd2 exd4 14. Dxd4 d5 15. exd5 Lc5 16. Dd2 cxd5 17. Lxc5 Dxc5 18. Tfe1+ Kf8 19. Tad1 Td8 20. Dd4 Dxd4 21. Txd4 Pc5 22. Ted1 Ke7 23. Te1+ Pe6 24. f4 Kd7 25. Tb4 Kc7 26. f5 a5 (zie diagram) 27. Pb5+ Kb8 28. fxe6 axb4 29. exf7 Td7 30. Te6 Txf7 31. Txb6 Tc8 32. Pd6 Pe4 33. Pgxe4 dxe4 34. Pxf7 Ka7 35. Txb7+ Kxb7 36. Pd6+.
Jan Rot – Maarten de Haas ½-½
Maarten de Haas is bezig aan zijn vierde optreden in Lindendael, terwijl Jan Rot nog geen enkel kampioenschap in Hoorn heeft gemist. Beiden zijn in deze tiende editie ongeslagen en willen die status graag een ronde verlengen.
In hun eerste onderlinge partij in de theaterzaal komt ook de Pirc op het bord. Wit oefent wel enige druk uit door zijn pionnen wat meer op te schuiven, maar zwart geeft geen krimp. Na de vijftiende zet van Jan is er nog niets geslagen. Beiden hebben niet direct aanknopingspunten om iets te doen en gaan akkoord met remise. Daarmee handhaven ze zich op de gedeelde tweede plaats.
1. e4 d6 2. d4 Pf6 3. Pc3 c6 4. Pf3 Dc7 5. Le2 e5 6. 0-0 Le7 7. h3 0-0 8. Le3 Pbd7 9. g4 Td8 10. a4 Pf8 11. d5 Pg6 12. Dd2 a5 13. Ta3 Pd7 14. Td1 Pc5 15. Dc1 (zie diagram).
Tom Adriaanse – Jan Brink 0-1
Voor Tom Adriaanse en Jan Brink staat in hun eerste onderlinge partij in Hoorn aansluiting met de kopgroep op het spel. In een open strijd worden enkele lichte stukken geruild en na veertien zetten kunnen ze alletwee kiezen uit de lange of korte rokade. Ze laten beiden hun koning staan en dat pakt voor wit verkeerd uit. Hij verliest een pion op de damevleugel, waar Jan zijn dame en de dametoren op de c-lijn heeft geplaatst.
Een onverdedigde Helderse loper wordt het doelwit voor zwart die een paard van Tom pent. De lenteveteraan van MSC kan de loper inruilen, maar het paard is niet te redden. Jan rokeert met zijn slotzet en haalt zo een voor wit ijzersterk paardschaak uit de stelling. Meteen heeft hij gewonnen spel.
1. e4 c6 2. d4 d5 3. Pd2 dxe4 4. Pxe4 Lf5 5. Pg3 Lg6 6. h4 h6 7. h5 Lh7 8. Pf3 Pd7 9. Ld3 Lxd3 10. Dxd3 e6 11. Ld2 Pgf6 12. Pe4 Le7 13. Pxf6+ Pxf6 14. De2 Db6 15. b3 c5 16. c3 Tc8 17. Pe5 cxd4 18. Pc4 Dc6 19. f3 dxc3 20. Lxc3 b5 (zie diagram) 21. Lxf6 Lxf6 22. Tc1 0-0.
Peter Holscher – Wim Driessen 1-0
Ook in zijn derde witpartij haalt Peter Holscher het volle punt en daarmee handhaaft de oud-kampioen zich in de bovenste regionen. Voor Wim Driessen is het, los van het schaken, geen plezierige woensdag. Een poging tot inbraak heeft de nodige schade veroorzaakt, waardoor hij in de aanloop naar de vijfde ronde meer met verzekeringen en politie bezig is dan met een ontspannen voorbereiding op een zware partij.
In eerste instantie houdt de Heerhugowaarder aardig stand, maar in het middenspel verliest hij een randpion. Wit oefent druk uit op de koningsvleugel, waar hij nog een pion wint. Daardoor komt de diagonaal naar de zwarte koning op g7 vrij voor een dameschaak. Er zitten veel dreigingen in de stelling en met een kwaliteitsoffer als slotzet zal Peter groot voordeel krijgen. Zo ver laat zwart het niet komen.
1. d4 d6 2. e4 Pf6 3. Pc3 Pbd7 4. Le2 e5 5. Le3 Le7 6. h3 0-0 7. Pf3 c6 8. 0-0 Dc7 9. a4 b6 10. d5 Lb7 11. g4 cxd5 12. exd5 h6 13. Te1 Ph7 14. Ta3 Tac8 15. Ld3 Phf6 16. Lf5 g6 17. Lxd7 Dxd7 18. Lxh6 Tfe8 19. Ph2 Kh7 20. Le3 Th8 21. Df3 Kg7 22. g5 Ph5 23. Pg4 Pf4 24. Lxf4 exf4 25. Dxf4 Txh3 26. Dd4+ Kh7 27. Txe7 (zie diagram).
Henk Westerman – Aad Laan 1-0
Voor de derde maal in de 10-jarige Hoornse historie van het veteranenkampioenschap nemen Henk Westerman en Aad Laan het tegen elkaar op en ook voor de derde keer is er verlies voor het toernooicommissielid. In 2005 en vorig seizoen stond hun partij in de eerste ronde op het programma.
Een jaar geleden had Henk eveneens wit en in het Engels krijgt hij nu in het middenspel positioneel voordeel. Bezit van de open e-lijn heeft een torenoffer als grap om daarna een paardvork op koning en dame te kunnen plaatsen. Wit kiest voor een andere aanpak (Aad hoeft natuurlijk niet op het offer in te gaan) en verdubbelt zijn torens op die e-lijn. Die vormen een machtig wapen, terwijl de Schoorlse monarch op de diagonaal a1-h8 ook superieur is. Zwart biedt nog even tegengas, maar de mataanval is niet af te stoppen.
1. c4 Pf6 2. g3 g6 3. Lg2 Lg7 4. Pc3 e5 5. e4 Pc6 6. Pge2 d6 7. 0-0 0-0 8. d3 Le6 9. Pd5 Pd7 10. Le3 f5 11. Dd2 Tf7 12. exf5 Lxf5 13. Tae1 Pf8 14. d4 Dd7 15. f4 exd4 16. Pxd4 Pxd4 17. Lxd4 Pe6 18. Lxg7 Pxg7 (zie diagram) 19. Dc3 Taf8 20. Tf2 c5 21. Pe3 Le6 22. Tfe2 h5 23. Pd5 Kh7 24. Le4 Lf5 25. Dd3 Lxe4 26. Txe4 Pf5 27. Te6 Kg7 28. h3 Th8 29. g4 hxg4 30. hxg4 Ph4 31. Dc3+ Kh7 32. Pf6+ Txf6 33. Dxf6 Pf3+ 34. Kf2.
Co Buysman – Karel Keesman 0-1
De ene Engelse partij is de andere niet. Twee seizoenen geleden verloor Co Buysman met wit van Karel Keesman, onder meer dankzij een lastig zwart paard op c4. Daar heeft hij zich op voorbereid (11. … Pb6, 12. b3), maar de Heerhugowaardse lenteveteraan slaat nu op de andere vleugel toe.
Het wordt een lange positionele strijd, waarin wit onder lichte druk staat. Een probleem wordt het Hoornse koningspaard. Co verzuimt die een vluchtveld te geven, al mist hij na 19. … g5 (aanval op het paard) ook een verrassende tegenzet: 20. Pg6, met een overigens onduidelijk vervolg. Karel voert – met een knipoog naar veld f2 – de druk op en wint uiteindelijk een licht stuk. Te laat maakt wit zijn stukken actief. De Heerhugowaardse aanval is dan al te sterk om partijverlies te voorkomen.
1. c4 Pf6 2. Pc3 e6 3. g3 d5 4. cxd5 exd5 5. Pf3 c6 6. d4 Lb4 7. Ld2 0-0 8. Lg2 Te8 9. 0-0 Pbd7 10. a3 Ld6 11. Te1 Pb6 12. b3 h6 13. e3 Lg4 14. Dc2 Dd7 15. Db2 Te7 16. Pa2 a5 17. a4 Df5 18. Ph4 Dd7 19. Dc2 g5 (zie diagram) 20. Pf3 Lf5 21. Db2 Pe4 22. Tad1 Lg4 23. Tc1 Df5 24. Lxa5 Txa5 25. Pe5 Lxe5 26. dxe5 Ta8 27. Tf1 Lf3 28. Dd4 Pd7 29. Pc3 Pxe5 30. Pxe4 dxe4 31. Tc5 Tae8 32. b4 Dg4 33. h3 Dh5 34. Ta1 Lxg2 35. Kxg2 Df3+ 36. Kg1 Pd3 37. Tf5.
Harry Peters – Jan Stapel 0-1
Na vier remises komt er een eind aan de ongeslagen status van Harry Peters. Jan Stapel heeft na een aarzelende start een tussensprint geplaatst en met tweeënhalf punt uit zijn laatste drie partijen klimt hij naar de hogere regionen.
Een eerste beslissing valt vrij snel, als wit op de tiende zet zijn dameloper geeft voor de zwarte pion op h7. Jan verrast zijn opponent door na een aansluitend paardschaak zijn koning op g6 (voor de pion) te posteren. Omdat veel Alkmaarse stukken nog niet zijn ontwikkeld, valt de aanval stil. Als zwart dan ook nog een verdediger van een paard op g5 kan afsluiten en wit een tweede stuk zal verliezen, komt de partij ten einde.
1. Pf3 c5 2. e4 e6 3. c3 Pf6 4. e5 Pd5 5. d4 Le7 6. Ld3 0-0 7. 0-0 d6 8. exd6 Lxd6 9. Te1 cxd4 10. Lxh7+ Kxh7 11. Pg5+ Kg6 (zie diagram) 12. Dd3+ f5 13. Dxd4 Pc6 14. Dd1 Pf6 15. Dd2 e5 16. Pf3 Pe4 17. Dc2 Kh7 18. Pbd2 Pxd2 19. Lxd2 Df6 20. Pg5+ Kg6 21. Dd3 Th8 22. Dg3 f4.
Piet de Haas – Aart Strik 1-0
Piet de Haas werkt met tweeënhalf punt uit zijn laatste drie partijen een valse start (nul uit twee) weg. De titelverdediger telt weer mee, al is de achterstand op de eerste plaats nog groot. Maar de top drie komt wel in zicht. Aart Strik treft het niet dat hij opnieuw een sterke tegenstander krijgt en wacht nog steeds op zijn eerste succes.
De twee maken er een attractieve partij van. Wit verovert al snel een centrumpion en hij bouwt daarna een solide pionnenstructuur op de damevleugel op. Piet heeft bovendien de open e-lijn in bezit genomen. Zijn opponent zet een aanval op de koningsvleugel op en offert een stuk voor twee pionnen. In eerste instantie is voor Aart de druk op zijn stelling wat afgenomen, maar dat heeft hem wel een paard gekost.
Dat extra stuk is in een dame-eindspel van waarde om een zwarte vrijpion op f3 tegen te houden. Als de Heerhugowaardse lenteveteraan die pion verovert, kan hij vlot erna met een dameschaak ook de pion op c7 winnen en heeft zijn vrijpion op de d-lijn geen obstakels meer op het pad naar promotie.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. d4 exd4 4. Pxd4 Lc5 5. Le3 Df6 6. c3 a6 7. Le2 Pge7 8. 0-0 d5 9. Pxc6 Dxc6 10. exd5 Db6 11. Lxc5 Dxc5 12. Te1 0-0 13. c4 Lf5 14. Pc3 Pg6 15. Ld3 Lxd3 16. Dxd3 f5 17. b3 Tad8 18. Tad1 Tf6 19. Dd4 Df8 20. Te2 f4 21. f3 Ph4 22. Tde1 Tg6 23. Kh1 (zie diagram) Txg2 24. Txg2 Pxf3 25. De4 Pxe1 26. Dxe1 Te8 27. Te2 Txe2 28. Dxe2 f3 29. De6+ Kh8 30. Pe4 h6 31. Pf2 Da3 32. De8+ Kh7 33. De4+ Kh8 34. Dxf3 Dxa2 35. Kg2 b5 36. Df8+ Kh7 37. Df5+ Kh8 38. Dc8+.
William Thomson – Wim Nieland ½-½
William Thomson en Wim Nieland vinden met hun remise aansluiting bij een grote middengroep. Zij zorgen voor de mooiste eindstelling van de dag. Na 44 zetten staan alleen de koningen nog op het bord.
Het evenwicht wordt niet verstoord in hun partij. De dames en enkele lichte stukken zijn al na zestien zetten geruild. Even later gaan ook alle torens in de doos en is er een eindspel van lopers van gelijke kleur met zes pionnen.
William heeft er twee op de damevleugel, Wim drie. Het Egmondse trio vormt meteen een muur op de vijfde rij, maar William sluit het centrum af met zijn koning en pionnen op e4 en f4. Wit profiteert van zijn pionnenmeerderheid op de koningsvleugel door een vrijpion te creëren. Promotiekansen zijn er evenwel niet. Ook het zwarte overwicht op de andere flank levert niets op, waarna op c3 de laatste pionnen worden geruild.
1. d4 Pf6 2. c4 e5 3. dxe5 Pg4 4. Pf3 Pc6 5. e3 Lb4+ 6. Ld2 a5 7. Le2 Pgxe5 8. Pxe5 Pxe5 9. 0-0 0-0 10. a3 Lxd2 11. Pxd2 d5 12. cxd5 Dxd5 13. Pf3 Pxf3+ 14. Lxf3 Db5 15. De2 Dxe2 16. Lxe2 Td8 17. Tfd1 Le6 18. Txd8+ Txd8 19. Td1 Txd1+ 20. Lxd1 b5 21. f4 c5 22. Kf2 Kf8 23. e4 Ke7 24. Ke3 (zie diagram) Kd6 25. Le2 Ld7 26. e5+ Ke7 27. g4 f6 28. exf6+ gxf6 29. h4 h6 30. f5 Kd6 31. Kf4 Kd5 32. g5 fxg5+ 33. hxg5 hxg5+ 34. Kxg5 c4 35. f6 Le6 36. Lg4 Lf7 37. Lh5 Ke6 38. Lxf7+ Kxf7 39. Kf5 b4 40. axb4 axb4 41. Ke4 Kxf6 42. Kd4 c3 43. bxc3 bxc3 44. Kxc3.
En natuurlijk kan de winnende partij van de jarige Job niet ontbreken.
Wim Dam – Job Bueno de Mesquita 0-1
1. d4 d5 2. Pf3 Pf6 3. Lg5 Pc6 4. Lxf6 exf6 5. e3 a6 6. a3 Ld6 7. Pbd2 0-0 8. c4 dxc4 9. Pxc4 Le6 10. Tc1 Ld5 11. Pcd2 Te8 12. Lc4 Lxf3 13. Pxf3 b5 14. Lxb5 axb5 15. Txc6 Ta5 16. 0-0 Da8 17. Tc1 h6 18. Dc2 g6 19. Db3 b4 20. axb4 Th5 21. Tfe1 Te4 22. Ta1 Db7 23. Ta4 Tg4 24. e4 Txe4 25. Txe4 Dxe4 26. Da2 Lxh2+ 27. Kf1 Ld6 28. Ta8+ Kg7 (zie diagram).