Elftal kampioenen bij de lenteveteranen (ronde 6)

Door: Co Buysman

Langzamerhand komt aan alles een einde. De clubcompetities lopen af, de laatste bondswedstrijden staan gepland en volgende week woensdag hebben we alweer de slotronde van het lenteveteranenkampioenschap van de Noordhollandse Schaakbond.
Het deelnemersveld van de tiende editie in Hoorn telt een elftal kampioenen. Elf lenteveteranen zijn met hun bondsteam op de eerste plaats geëindigd.
In de eerste klasse A is dat De Waagtoren 3 met Henk Westerman in de gelederen. Henk zelf heeft het met een score van 71 procent – vijf punten uit zeven partijen – prima gedaan. De Alkmaarse ploeg keert na één jaar weer terug in de promotieklasse. Twee punten achterstand hebben Magnus/Anna Paulowna Combinatie (van lenteveteraan Aart Strik) en Bergen (van Martin Duinmaijer) en beiden zijn door De Waagtoren 3 verslagen. Met winstpartijen voor Henk Westerman in die topduels.
Iets leuks doet zich voor in de tweede klasse A. Op precies dezelfde manier als De Waagtoren 3 is daar Schaakgroep Koedijk kampioen geworden. Met twaalf punten en een verloren wedstrijd tegen de nummer vier van de eindstand. Ook de Koedijkers klopten twee concurrenten met 5-3 en 5½-2½ die allebei op tien punten zijn geëindigd. Het grappigst is dat op de website van de NHSB achter de individuele prestaties staat aan welk bord een speler gemiddeld heeft plaatsgenomen. Gerard van der Graaf maakt deel uit van het kampioensteam en de wedstrijdleider van het lenteveteranenkampioenschap heeft gemiddeld aan het negende bord gezeten.
De kampioen geworden lenteveteraan met de hoogste score in de bondscompetitie is Ton de Veij. Purmerend 3 treft in de tweede klasse B twee gevaarlijke tegenstanders en blijft die nipt voor. Aartswoud 2, de latere nummer twee, wordt in de openingsronde met 5½-2½ geklopt. Nummer drie KTV houdt de Purmerenders – die alle overige wedstrijden winnen – op een gelijkspel en in Enkhuizen moet Ton zelf genoegen nemen met remise, waardoor hij net geen maximale score bereikt: 6½ uit zeven. Die remise is overigens geen schande, want hij speelt dan tegen Arie Karreman, NHSB’s lenteveteranenkampioen van 2010.
Van het elftal kampioenen spelen de overige acht in drie ploegen. Heerhugowaard 2 keert ook na een jaar terug naar het niveau dat beter bij het team past. In de derde klasse A domineren de Heerhugowaarders met de lenteveteranen Chris Holdorp, Adri Maijers en William Thomson in de gelederen. Na zes overwinningen volgt in de slotronde een gelijkspel bij MSC 2. Adri blijft met vier winstpartijen en drie remises ongeslagen.
Krommenie 2 verzekert zich de avond voor de zesde ronde van het lenteveteranenkampioenschap van de titel in de derde klasse B. In de thuiswedstrijd tegen Castricum 3 is een gelijkspel voldoende, maar Piet Kerssens, Kees Takken en hun zes teamgenoten zegevieren met 5½-2½, met winstpartijen voor de beide lenteveteranen. De twee verzamelen 5½ punt; Piet in zes, Kees in zeven ronden.
Voor Het Witte Paard 2 gaat in de derde klasse C de vlag in top. Het achttal van Hans van Heems, Jan Rot en Piet Zegers verovert twaalf punten. Twee meer dan HWP 6 dat in de zesde ronde van de Zaanse schakers wint. Maar de Haarlemmers hebben in een eerder stadium van de bondscompetitie liefst vier punten laten liggen bij de onderste drie ploegen, waardoor ze in de titelrace zijn uitgeschakeld.
Schaken in een bondswedstrijd is iets anders dan voor jezelf schaken. Spelen tegen een andere club betekent letten wat er op de andere borden gebeurt. Soms moet je wel eens in een goede stelling remise accepteren, omdat jouw team op dat moment een voorsprong van twee bordpunten heeft en die remise de overwinning veilig stelt. Maar op deze zesde woensdagmiddag in het Hoornse verpleeghuis Lindendael mogen tachtig lenteveteranen aan zichzelf denken.

Maarten de Haas – Frans Vlugt ½-½
Terwijl de lente ontluikt en er steeds meer vogels te horen zijn, opent Maarten de Haas tegen titelkandidaat Frans Vlugt met de Bird. Een eerste succesje boekt wit, als hij op de damevleugel twee pionnen wint. Op die open flank plaatst Maarten zijn dame echter in de penning, waardoor zwart de materiële achterstand ongedaan kan maken.
Met een leuk paardvorkje en aansluitend dameruil verovert de Heerhugowaarder de pion op f7 en in het eindspel beschikt hij over een toren met paard tegen een toren met loper voor Frans. Wit heeft een vrijpion op c3, maar die is niet gemakkelijk te verzilveren en langzamerhand begint de tijdnood een rol te spelen. Hij blijft rustig, ook als zijn opponent met scherp spel tegenstand biedt. Het draait uit op herhaling van (schaak)zetten en met nog een paar minuten op de klok eindigt de langste partij van de dag in remise.

1. f4 c5 2. Pf3 g6 3. e4 Lg7 4. Lc4 e6 5. De2 a6 6. a4 Pe7 7. Lb3 Pbc6 8. c3 d5 9. d3 0-0 10. Lc2 b6 11. Pbd2 Lb7 12. 0-0 d4 13. Pb1 dxc3 14. bxc3 Pb4 15. Ta3 Pxc2 16. Dxc2 Dc7 17. Le3 Tfd8 18. Pbd2 Dd7 19. Pe1 Pc6 20. Pc4 Dc7 21. Tb3 b5 22. axb5 axb5 23. Txb5 La6 24. Txc5 Lf8 25. Tg5 Lxc4 26. dxc4 Le7 27. Tb5 Dd7 28. Pf3 Ta3 29. Tb3 Txb3 30. Dxb3 Dd3 31. Lb6 Tb8 32. Db5 Ld8 33. Dxc6 Lxb6+ 34. c5 De3+ 35. Kh1 Lxc5 36. Dd7 Dxe4 37. Dxf7+ Kxf7 38. Pg5+ Ke7 39. Pxe4 Le3 40. g3 h6 41. Te1 La7 42. Ta1 Tb7 43. Kg2 Lb8 44. Kf3 Kf7 45. Ta6 Tb3 46. Ke3 e5 47. fxe5 Lxe5 48. Ta7+ Kf8 49. Kd3 Tb2 (zie diagram) 50. Pd2 Tb8 51. c4 Td8+ 52. Kc2 Ld4 53. Tb7 Te8 54. Kd3 Lg1 55. Pe4 Td8+ 56. Kc3 Te8 57. Kd3 Td8+ 58. Kc3 Te8.

Jan Brink - Jan Rot 1-0
In groep A van het tiende veteranenkampioenschap in Hoorn zijn de twintig deelnemers lid van tien verenigingen. Titelverdediger Piet de Haas is clubloos, de overige negentien schaken bij Aartswoud (1), Bergen (2), Caïssa-Eenhoorn (3), Heerhugowaard (3), Magnus/Anna Paulowna Combinatie (1), MSC (1), Purmerend (1), Volendam (1), De Waagtoren (4) en Het Witte Paard (2).
Jan Brink en Jan Rot houden de eer van laatstgenoemde hoog. De twee clubgenoten spelen hun 51e onderlinge partij en het is een topper, want het gaat om aansluiting met koploper Frans Vlugt. Wit begint aanvallend – pionnen op c4, d4 en e5 na zes zetten – probeert het initiatief te nemen. Maar ook zwart bouwt zijn stelling goed op.
De beslissing valt min of meer op de f-lijn. Zwart rondt daar een loperruil af met een damezet, waar 19. … Txf6 minimaal gelijkwaardig is. Na dameruil staat opeens het zwarte paard op g5 slecht. De open f-lijn en het veld e6 zijn machtige wapens voor wit die meteen een geweldige aanval opzet.
Daarmee brengt Jan Brink de stand in de onderlinge strijd op 36-15. De eerste partij van de twee Jannen dateert van 17 oktober 1962, in de clubcompetitie van ZSC (nog voor de fusie met Saende). Jan Rot is al vanaf 1953 lid van Het Witte Paard dat toen op een andere avond de clubcompetitie had. Jan Brinks Witte Paard-carrière telt twee perioden: 1967-1972 en 1976-heden.
Dat Brink synoniem staat voor een goed schaakniveau heeft Jan Rot bij andere gelegenheden bemerkt. Tegen Jans broer Dik is zijn score een half uit vijf en tegen zijn zoon Dirk Jan een half uit twee.

1. e4 Pf6 2. e5 Pd5 3. d4 d6 4. c4 Pb6 5. f4 dxe5 6. fxe5 Pc6 7. Le3 Lf5 8. Pc3 e6 9. Pf3 Le7 10. Le2 0-0 11. 0-0 f6 12. exf6 Lxf6 13. Dd2 De7 14. c5 Pd5 15. Pxd5 exd5 16. Lb5 Le4 17. Tae1 Pd8 18. Lg5 Pe6 19. Lxf6 (zie diagram) Dxf6 20. Pe5 Dg5 21. Dxg5 Pxg5 22. Ld7 h6 23. h4 Ph7 24. Le6+ Kh8 25. Pf7+.

Ton de Veij – Henk Westerman 0-1
Na een wat aarzelend eerste deel van het toernooi komt Henk Westerman op stoom. Met tweeënhalf punt uit zijn laatste drie partijen is hij in beeld voor een plaats op het denkbeeldige erepodium. Dezelfde score heeft hij ook behaald op het Alkmaars kampioenschap, waar de Schoorlse lenteveteraan na vier ronden op de gedeelde tweede plaats staat.
Met zijn tiende zet valt de routinier van De Waagtoren een achtergebleven pion op d4 driemaal aan, terwijl die niet meer dan twee verdedigers heeft. Ton kiest voor een aanvallende oplossing, maar blijft na dameruil nog steeds een pion achter staan. Hij beschikt over de torens en het loperpaar, zwart over de torens met paard en loper.
Henk schuift zijn centrumpionnen wat op, waardoor met name de Purmerendse witveldige loper in de verdrukking komt. Ton ruilt zijn sterke loper tegen het paard om zijn materiële achterstand weg te werken, maar zwart slaat dankzij zijn positionele voorsprong terug. Hij kan op de tweede rij alle pionnen opruimen en heeft met twee vrijpionnen in het centrum en de koning erbij snel een gewonnen eindspel.

1. Pc3 d5 2. e4 e6 3. e5 c5 4. Pf3 Pc6 5. d4 cxd4 6. Pb5 Lc5 7. Pbxd4 Db6 8. c3 Pge7 9. Dd2 Lxd4 10. cxd4 Pf5 11. Ld3 Pfxd4 12. Dg5 Pxf3+ 13. gxf3 Dd4 14. Dxg7 Dxe5+ 15. Dxe5 Pxe5 16. Le2 Ld7 17. b3 Tg8 18. Lb2 Pc6 19. Ld3 f5 20. Ke2 Kf7 (zie diagram) 21. Lb5 Pb8 22. Ld3 Lc6 23. Ld4 Pd7 24. Thg1 a6 25. Tg3 e5 26. Lb2 e4 27. fxe4 fxe4 28. Lc2 Lb5+ 29. Ke3 Tac8 30. Tc1 Ke6 31. Th3 Pf6 32. Lxf6 Kxf6 33. Txh7 Ld3 34. Kd2 Txc2+ 35. Txc2 Lxc2 36. Kxc2 Tg2 37. Kc3 Txf2 38. Txb7 Txa2 39. Kd4 Td2+ 40. Ke3 Txh2 41. Tb8 Th3+ 42. Ke2 Ke5.

Jan Stapel – Tom Adriaanse 0-1
Ze hebben één keer eerder in Lindendael tegenover elkaar gezeten. In de derde ronde van het kampioenschap van 2009 wint Tom Adriaanse, ook met zwart, van Jan Stapel.
Aan spanning geen gebrek tijdens hun tweede partij. Beide spelers houden lang alles op het bord; pas op de zeventiende zet wordt voor het eerst geslagen. De eerste pion gaat er vier zetten later vanaf. Op de koningsvleugel zit de stelling potdicht. Wit verdubbelt zijn torens op de half open d-lijn, want daar staat een kwetsbare pion op en die wint Jan uiteindelijk ook.
De stelling ziet er dan aardig uit. Tegenover een propvolle koningsvleugel staat een open damevleugel. Er ontstaat een dame-eindspel met paard en lopers van ongelijke kleur. Wit verslikt zich echter in een geniepig Helders paardzetje, waarmee Tom een vrijpion op f3 krijgt. Toch blijft de stelling gelijkwaardig. Wit zoekt naar aanvalskansen, maar verspeelt daarbij een paard. Door een tussenschaak stokt de aanval en is het meteen verloren.

1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7 4. Pf3 d6 5. e4 0-0 6. Le2 e5 7. Le3 Pg4 8. Lg5 f6 9. Lh4 Pc6 10. d5 Pe7 11. h3 Ph6 12. g4 g5 13. Lg3 Pg6 14. Dc2 Pf7 15. 0-0-0 a6 16. Kb1 Pf4 17. Lxf4 exf4 18. h4 h6 19. Pd4 Pe5 20. f3 Tf7 21. Td2 c5 22. dxc6 bxc6 23. h5 Lf8 24. Thd1 Db6 25. Pf5 Lxf5 26. exf5 Kg7 27. Pe4 d5 28. cxd5 cxd5 29. Txd5 Tc7 (zie diagram) 30. Da4 Tb8 31. T5d2 Lb4 32. Tc2 Txc2 33. Dxc2 Td8 34. Txd8 Dxd8 35. a3 Le7 36. Da4 Pxf3 37. Dxa6 Pe5 38. Da4 f3 39. La6 Dd5 40. De8 Dxe4+ 41. Ka1 Pf7.

Piet de Haas – Johan Plooijer 1-0
Piet de Haas is bezig om kampioen van de tweede toernooihelft te worden. Op een half punt uit de eerste drie ronden laat de Heerhugowaarder drie winstpartijen volgen.
Er is aanvankelijk wat activiteit op de koningsvleugel, waardoor er een open h-lijn ontstaat. Alle lopers worden geruild en op de negentiende zet besluiten de twee om via de lange rokade hun koningen een veilige plek te geven.
Wit heeft een kwetsbare pion op g5 en die is ook niet te houden. Eentje op f4 blijkt giftig. Zwart neemt die pion met een paard dat echter met het onverwachte …. Pxb2 aan de basis kan staan van een gevaarlijke aanval. Nu verliest Johan het lichte stuk, omdat hij een matzet moet voorkomen. Als compensatie heeft hij in het eindspel drie pionnen meer, maar zijn overgebleven paard springt naar een verkeerd veld en dat verspeelt de Alkmaarder. En staat zwart twee stukken achter.

1. e4 d6 2. Le2 Pf6 3. d3 g6 4. h4 h5 5. Lg5 Lg7 6. Pd2 Pc6 7. c3 Ph7 8. Le3 e5 9. g4 Lxg4 10. Lxg4 hxg4 11. Dxg4 Pf6 12. Df3 Ph5 13. Pe2 Df6 14. Dg4 Lh6 15. Lg5 Dg7 16. Tg1 Pf6 17. Df3 Lxg5 18. hxg5 Pd7 19. 0-0-0 0-0-0 20. Pc4 Th5 21. Pe3 Pf8 22. d4 exd4 23. cxd4 Kb8 24. Kb1 Pe6 25. d5 Pe5 26. Dg2 Txg5 27. Df1 Txg1 28. Dxg1 Pc5 29. f4 Ped3 30. Pc3 (zie diagram) Pxf4 31. Dg5 Pfe6 32. dxe6 Pxe6 33. Da5 Pc5 34. Dxc5.

Wim Nieland – Harry Peters 1-0
Ook Wim Nieland gaat met zijn opmars verder. De Egmondse lenteveteraan is bij zijn optredens in Hoorn achtereenvolgens als zesde, derde en tweede geëindigd. Dit jaar lijkt een hoge eindklassering na twee nullen ver weg, maar met drie punten uit zijn laatste vier partijen staat hij weer in de bovenste helft van de ranglijst.
Voor Harry Peters verloopt dit kampioenschap andersom. Na vier remises heeft hij op de laatste twee woensdagmiddagen verloren. Met opkomende pionnen op de damevleugel zorgt de Alkmaarder voor enige pressie, maar wit heeft een actieve dame (20. Dg3 is de zevende damezet) die weet wat ze wil. Zwart heeft nog niet gerokeerd en zijn koning oogt kwetsbaar. Bovendien staat het centrum onder druk.
De partij krijgt een bizar einde. Met een loperzet valt Wim de dame aan, waarna zwart zijn monarch verplaatst. Enige tijd geleden is er door een partij op het NHSB-jeugdkampioenschap een discussie geweest over de intentie van een speler die ook het stuk naast zijn aangevallen dame pakte. Zijn intentie was niet om de dame te verspelen en daarom gold volgens ‘kenners’ de aanraken-is-zetten-regel niet. De claim daarop werd ongegrond verklaard. Gelukkig is er meer wijsheid bij de lenteveteranen. Manmoedig accepteert Harry de blunder en feliciteert zijn opponent.

1. e4 c6 2. Pe2 e5 3. d4 exd4 4. Dxd4 c5 5. Da4 Pc6 6. Lf4 d6 7. Pbc3 Ld7 8. Da3 a6 9. Pd5 Pf6 10. Pec3 Pd4 11. 0-0-0 b5 12. Pxf6+ Dxf6 13. Pd5 Dd8 14. Dg3 Le6 15. c3 Pc6 16. Ld3 b4 17. Lb1 bxc3 18. Dxc3 Pd4 19. The1 g6 20. Dg3 Ta7 21. Lg5 (zie diagram) Kd7 22. Lxd8.

William Thomson – Co Buysman 1-0
Voor Co Buysman heeft dit lenteveteranenkampioenschap wel wat weg van het clubkampioenschap van Heerhugowaard. Na Maarten de Haas en Karel Keesman treft hij in de zesde ronde voor de derde keer een speler van schaakvereniging Heerhugowaard. Net als twee jaar geleden zegeviert William Thomson.
Zwart heeft die partij in zijn voorbereiding opgenomen en kiest tegen zijn opponent met de Engelse naam voor het Frans. Het gaat echter mis na een dameruil, als hij zijn loper op c8 nog niet heeft ontwikkeld. Co probeert van alles om materiële schade te voorkomen, maar wit heeft zijn stukken beter staan. Als ze na een afruil in een toreneindspel komen, heeft William twee pionnen gewonnen. Zwart sputtert nog even tegen en kan niet voorkomen dat de Heerhugowaardse lenteveteraan toewerkt naar promotie van zijn c-pion.

1. e4 e6 2. d4 d5 3. exd5 Dxd5 4. Pf3 Pf6 5. c4 Lb4+ 6. Ld2 Lxd2+ 7. Dxd2 Dd8 8. Pc3 0-0 9. Le2 Pbd7 10. 0-0 c5 11. Tfd1 De7 12. Dg5 h6 13. Dh4 cxd4 14. Pxd4 Pe5 15. Pe4 (zie diagram) Te8 16. Pxf6+ Dxf6 17. Dxf6 gxf6 18. Pb5 Tf8 19. f4 Pc6 20. Lf3 Pe7 21. Pd6 Tb8 22. b3 b6 23. g3 e5 24. Pxc8 Pxc8 25. Td7 Te8 26. Te1 a5 27. Lh5 Pe7 28. fxe5 fxe5 29. Txe5 Pg6 30. Txe8+ Txe8 31. Lxg6 fxg6 32. Td6 Tb8 33. Txg6+ Kh7 34. Tc6 Kg7 35. Kg2 b5 36. c5 Te8 37. Tb6 Te2+ 38. Kf3 Txa2 39. Txb5 Tb2 40. Txa5 Txb3+ 41. Ke4 Tb2 42. c6 Txh2 43. Tc5 Te2+ 44. Kd5 Td2+ 45. Ke6 Kf8 46. c7 Te2+ 47. Kd7 Te7+ 48. Kc6.

Wim Driessen – Martin Duinmaijer 1-0
Na twee verliespartijen herstelt Wim Driessen zich met een overwinning op Martin Duinmaijer, waarmee de Heerhugowaarder bij zijn rentree in de hoogste groep op een score van vijftig procent komt.
Al in het begin van het middenspel valt er een beslissing. Zwart offert na ruim twintig minuten denken zijn paard op b4 en hoopt met zijn loperpaar prachtig spel op de damevleugel te krijgen. Het pakt verkeerd uit, omdat wit de tijd heeft genomen zijn stukken op de ideale velden te plaatsen. Zijn damepaard sluit de diagonaal naar a4 voor de Bergense witveldige loper en opereert meteen levensgevaarlijk in de zwarte stelling. Twee opeenvolgende vorken kosten zwart twee pionnen en de kwaliteit.
Daarna gebeurt er van alles. Na dameruil wint Martin de kwaliteit terug om meteen een toren te offeren. De witveldige loper van Wim staat nogal passief op b1 en zwart gaat met zijn pionnen op de a- en b-lijn aan de loop. In een spectaculair eindspel geeft wit zijn toren voor de gepromoveerde a-pion. Vervolgens kan hij nog net de promotie van de b-pion voorkomen. Als de zwartspeler het eindspel echter verkeerd aanpakt, is opeens de witte b-pion niet meer af te stoppen.

1. d4 Pf6 2. Lg5 c5 3. d5 d6 4. Lxf6 gxf6 5. e3 Lg7 6. c4 Da5+ 7. Pc3 f5 8. Tc1 Ld7 9. Ld3 Pa6 10. Pge2 Pb4 11. Lb1 0-0-0 12. 0-0 e5 13. a3 e4 14. axb4 cxb4 15. Pb5 Lxb2 16. Pxd6+ Kb8 17. Pxf7 Thg8 18. Pxd8 Dxd8 19. Pf4 Dg5 20. Dh5 Dxh5 21. Pxh5 Lxc1 22. Pf6 Lb2 23. Pxg8 a5 24. f3 exf3 25. Txf3 a4 26. Lxf5 Lxf5 27. Txf5 a3 (zie diagram) 28. d6 a2 29. Ta5 a1D+ 30. Txa1 Lxa1 31. Pe7 b3 32. Pd5 b2 33. Pc3 Kc8 34. Pb1 Kd7 35. c5 Kc6 36. e4 b6 37. cxb6 Kxd6 38. e5+ Kxe5 39. b7 Kd4 40. b8D.

Aad Laan – Aart Strik 1-0
In de 10-jarige historie van het kampioenschap in Hoorn spelen Aad Laan en Aart Strik voor de derde keer tegen elkaar en ook voor de derde keer heeft de Hoornse schaker wit. De onderlinge tussenstand is 1-1, maar aan het einde van de middag staat Aads tweede winstpartij op de uitslagenlijst.
Na tien zetten staat alles nog op het bord en zwart besluit een paard te ruilen voor de dameloper op g3. Aart kan vervolgens een verdediger van een pion op d4 verjagen en neemt een materiële en positionele voorsprong. Vooral het Hoornse paardenspan op h2 en h4 oogt ongevaarlijk.
Dat verandert, als Aad de zwarte pionnen op h5 en g4 ten koste van de kwaliteit opruimt. Zwart zoekt de tegenaanval, maar zijn torens op de achtste rij doen niet mee en hij heeft daar te weinig stukken voor. Als er voor wit een matdreiging in de stelling zit, verspeelt zijn opponent ook nog een loper.

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Lc5 4. c3 Pf6 5. 0-0 0-0 6. d3 d6 7. Lg5 h6 8. Lh4 Lg4 9. Pbd2 g5 10. Lg3 Ph5 11. Da4 Pxg3 12. hxg3 Pe7 13. d4 exd4 14. cxd4 Lb6 15. Ph2 Lc8 16. Tad1 a6 17. Pdf3 Le6 18. Ld3 Ld7 19. Dc2 Pc6 20. Le2 g4 21. Ph4 Pxd4 22. Dd2 Pxe2+ 23. Dxe2 h5 24. Dd2 Df6 25. Dd5 (zie diagram) Lb5 26. Dxh5 Lxf1 27. Pxg4 Lxf2+ 28. Kxf1 Dxb2 29. Pf5 Le3 30. Pgxe3 De5 31. Kf2.