Veertig clubs vertegenwoordigd in elf jaar Lindendael

Door: Co Buysman

Op de vierde woensdagmiddag van het lenteveteranenkampioenschap is het weer rustig in Den Haag. De afgevaardigden van ruim vijftig landen op de Nuclear Security Summit zijn naar huis en de stad wordt gebruiksvriendelijk gemaakt.

Hoogwaardigheidsbekleders uit veel Europese landen en de ‘groten’ China, Rusland en de VS waren naar Nederland gereisd, maar ook kwamen op Schiphol vliegtuigen uit onder anderen Filipijnen, Gabon, Jordanië, Mexico, Nigeria, Singapore, Thailand en Vietnam aan. Dat zette mij aan het denken. Elf veteranenkampioenschappen in Hoorn hebben een kleine tweehonderd schakers getrokken. Welke verenigingen vertegenwoordigen zij op onze top?

Het zal niemand verbazen dat thuisclub Caïssa-Eenhoorn de meeste deelnemers levert. Maar ook van elders komt een flinke inbreng. Heerhugowaard bijvoorbeeld is in elf seizoenen met zestien leden van de partij, Schaakgroep Koedijk en De Waagtoren met veertien man en Purmerend en Het Witte Paard met tien. Een kleine veertig verenigingen van de Noordhollandse Schaakbond geven acte de présence in het Hoornse verpleeghuis Lindendael. Voor zover ik heb kunnen nagaan hebben in de periode 2004-2014 vijftien NHSB-clubs geen spelers gehad op het veteranenkampioenschap.

Van een aantal is dat logisch vanwege de afstand. Leden van En Passant hebben rekening te houden met de veerdienst tussen Texel en Den Helder. Clubs uit de omgeving van Haarlem (Kennemer Combinatie, Chesscool, Het Paard van Ree, Santpoort, De Uil en Hoofddorp) kunnen wijzen naar het herfstveteranenkampioenschap dat dichter in de buurt is. Opvallend is daarom dat ook Revanche (Wervershoof), Degoschalm (Venhuizen-Westwoud), Aris de Heer (Middenbeemster) en Schaakmat (Zuid-Scharwoude) ontbreken. Want vanuit die plaatsen duurt een ritje naar Hoorn niet zo lang.

Verschillende lenteveteranen doen al jaren mee en vertegenwoordigen meerdere clubs. Zo heeft oud-kampioen Peter Holscher in 2005 als KTV’er de titel veroverd en in 2008 en 2009 als speler van Caïssa. In het hieronder komend overzicht heb ik steeds een kruisje achter de clubnaam gezet, als een speler in een bepaald seizoen lid was van die vereniging. Eén deelnemer kan dus voor meerdere kruisjes zorgen. Zo zijn diverse leden van Caïssa nu actief bij Caïssa-Eenhoorn en leveren dus twee kruisjes op. Dat geldt eveneens voor verschillende spelers van De Waagtoren die eerder de clubavonden van VVV bezochten.

In elf seizoenen veteranenkampioenschap in Hoorn zijn de volgende clubs actief geweest (achter de naam staat het aantal vertegenwoordigers):

Negen deelnemers hebben meegedaan of doen mee als clubloze spelers. Van drie (Martha van den Berg, N. Mons en Roelof Zaal) is mij niet bekend of zij lid van een club zijn geweest.

Het zal duidelijk zijn dat het NHSB-veteranenkampioenschap populair is. En niet alleen de lentevariant. De herfsteditie van 2013, met het Jan Ligthartgebouw in IJmuiden (waar Kijk Uit de gastheer is) als vaste speelzaal, telde tachtig deelnemers; een record. Voor het eerst in de achtjarige historie daar werden er, net als in Hoorn, vier groepen gevormd.

Geldt voor ons in Lindendael ‘citius, altius, fortius’? Willen we de populariteit gebruiken om sneller, hoger, sterker te worden? Nee, wij zijn tevreden met de huidige opzet. Het hoeft niet nog meer of nog beter te zijn. Een prachtige accommodatie, op een uitstekende locatie, een prima sfeer en een voortreffelijke bediening. Maar het is wel handig om te weten dat we aan het plafond zitten. Dus bij een volgend toernooi niet te lang wachten met inschrijven.

De vierde ronde is er helaas een met een zwarte rand. In zijn vast openingswoordje brengt wedstrijdleider Gerard van der Graaf de spelers op de hoogte van het overlijden van An, de vrouw van Piet Sinnige, begin deze week. Piet (lid van de Andijker club Schaaklust) is sinds 2009 deelnemer aan het lenteveteranenkampioenschap en uiteraard deze middag niet aanwezig. En als alle partijen zijn begonnen, worden we opgeschrikt door de mededeling dat Henk Westerman plotseling is overleden. Henk, spelend bij De Waagtoren uit Alkmaar, was aan zijn negende toernooi in Hoorn bezig. Begin maart is afscheid genomen van Nico Huijboom (actief bij het vroegere SVS uit Haarlem), NHSB’s veteranenkampioen van 1995. Wij wensen alle naasten, familieleden, vrienden en kennissen sterkte met het dragen van het verlies.

Jan Rot – Peter Roggeveen 0-1

Jan Rot en Peter Roggeveen zijn hoofdrolspelers in een Zaanse topper in Hoorn. De twee delen na drie ronden de eerste plaats met Waagtoren-veteraan Wim Nieland. Jarenlang ging de eindzege naar regionale schakers (Rolf de Brouwer, Peter Holscher, Arie Karreman), maar het lijkt er nu een beetje op dat de Zaanstreek de hegemonie van West-Friesland heeft overgenomen. Titelverdediger is Jan Brink, clubgenoot van Jan Rot.

Peter, debutant in Lindendael, komt met een lichte positionele voorsprong in het middenspel. Hij heeft een goede pionnenstructuur die als een pijl in het centrum prikt. Zwart is ook de baas op de half open e-lijn. Dat blijkt als hij jacht maakt op de hangende e-pion van Jan. Doorschuiven betekent verlies. Er volgt een boeiende strijd. De routinier van ZSC-Saende probeert zich dusdanig te verbeteren dat hij een aanvaller meer heeft dan er witte verdedigers zijn, terwijl zijn opponent bovendien loert naar zwakheden in de zwarte stelling.

Een cruciale rol spelen de paarden. Het witte paard blijft op zijn plek om e3 te verdedigen, het zwarte paard komt na een aantal sprongen op het sterke veld c4 terecht. Dan is de achtergebleven pion niet meer te redden. Met verdubbelde torens op de e- en een vrijpion op de d-lijn kan zwart toewerken naar een beslissende aanval.

1. d4 d6 2. Pf3 f5 3. e3 Pf6 4. Lc4 c6 5. 0-0 g6 6. Pc3 Lg7 7. a4 e6 8. Ld3 d5 9. Pe5 Pbd7 10. Pxd7 Lxd7 11. f3 0-0 12. Kh1 Dc7 13. Pe2 e5 14. dxe5 Dxe5 15. c4 Tae8 16. Pc3 Kh8 17. cxd5 cxd5 18. Lb5 Lc6 19. Dd3 Lh6 20. Lxc6 bxc6 21. Da6 Dc7 22. Dd3 Tf7 23. Ld2 Tfe7 24. Pd1 Lg7 25. Tc1 Dd7 26. Dc2 Te6 27. b4 Db7 28. Tb1 a6 29. Db3 Pd7 30. f4 Pb6 31. Lc3 Pc4 32. Lxg7+ Dxg7 (zie diagram) 33. Tf2 Pxe3 34. Pxe3 Txe3 35. Dc2 Dd7 36. h3 d4 37. Kh2 d3 38. Dc3+ Kg8 39. Td2 Dd6 40. Db3+ Kg7 41. Tf1 T8e4 42. Dc3+ Kh6 43. Tdf2 Te2 44. Tf3 T4e3 45. Txe3 Txe3 46. Dd2 Te2 47. Dd1 Dd5 48. Tg1 De4 49. Kh1 d2.

Wim Nieland – Peter Holscher ½-½

Hoe langer – gerekend in jaren – een competitie duurt, des te meer krijgen bepaalde wedstrijden het predikaat ‘klassieker’.  De partijen tussen Wim Nieland en Peter Holscher horen daar zeker bij. In 2010 troffen ze elkaar voor het eerst, in de slotronde. Inzet was het veroveren van de gedeelde tweede plaats. Peter, met wit, won en evenaarde die prestatie een jaar later in de zesde ronde. Wim was toen mede-koploper, Peter werd het, al ging de titel een week later naar Jan Brink.

In 2012 speelde Wim voor het eerst met wit tegen de oud-kampioen, won en klasseerde zich als tweede. Door zijn slechte start (een halfje uit drie) stond de topper vorig seizoen niet op het programma, maar wordt nu in ere hersteld.

Wit is weer mede-koploper. In het Frans worden de dames als eersten geruild; net als in 2012. Niet veel later staan er zestien pionnen op het bord (plus de torens) en heeft Wim het loperpaar en Peter beide paarden. In een gesloten stelling kunnen laatstgenoemden nog naar bepaalde velden springen, terwijl lopers opgesloten zitten achter een pionnenketen. Zwart wil die situatie in stand houden en dat lukt, al zijn er niet direct aanknopingspunten om verder te gaan. Kort voor de eerste tijdcontrole wordt tot remise besloten.

1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Lb4 4. e5 Dd7 5. Dg4 f5 6. Dh5+ Df7 7. Dxf7+ Kxf7 8. Pge2 b6 9. a3 Lxc3+ 10. Pxc3 La6 11. Pb5 Lxb5 12. Lxb5 a6 13. Ld3 c5 14. c3 Pc6 15. Le3 Pge7 16. f4 c4 17. Le2 b5 18. Kf2 a5 19. Ld2 Thb8 20. h3 b4 21. axb4 axb4 22. Ke3 b3 23. g4 Ta2 24. Tab1 h6 25. h4 Tf8 26. h5 Ke8 27. Le1 fxg4 28. Lxg4 Pf5+ 29. Kf3 Pce7 30. Tg1 Tf7 31. Lf2 (zie diagram).

William Thomson – Henk van der Eng ½-½

Bij zijn vorige drie optredens in Lindendael had William Thomson na vier ronden al respectievelijk twee, drie en twee verliespartijen achter zijn naam staan. Nu is de Heerhugowaarder nog steeds ongeslagen en voorlopig is hij aan zijn beste kampioenschap ooit bezig.

In het Nimzo-Indisch moet hij aanvankelijk wel het initiatief aan Henk van der Eng laten. Alle pionnen op de c-, d- en e-lijn zijn opgeruimd, waardoor er in het vroege middenspel vrij baan voor de stukken is. Wit posteert het zwarte materiaal op de c-lijn en herstelt het evenwicht. Uiteindelijk belanden de twee in een toreneindspel met lopers van gelijke kleur en elk vijf pionnen. Daarin is voor niemand vooruitgang te boeken.

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. Dc2 0-0 5. e3 d5 6. Ld3 c5 7. Pf3 Pc6 8. 0-0 dxc4 9. Lxc4 cxd4 10. Td1 e5 11. exd4 exd4 12. Pe2 Lg4 13. Pfxd4 Pxd4 14. Txd4 Db6 15. Le3 Lc5 16. Td3 Tac8 17. Lxc5 Dxc5 18. Tc3 De5 19. Tc1 g6 20. h3 Lf5 21. Ld3 Txc3 22. Pxc3 Le6 23. De2 Dg5 24. De3 Dxe3 25. fxe3 Tc8 26. Tf1 Pd5 27. Pxd5 Lxd5 (zie diagram) 28. a3 Te8 29. Kf2 Kg7 30. Tc1 Lc6 31. h4 Te5 32. g3 h6 33. Tc3 g5 34. hxg5 Txg5 35. Tc4 Th5 36. Th4 Txh4 37. gxh4.

Hans Leeuwerik – Ton de Veij 1-0

Bij zijn debuutoptreden in Hoorn, vorig seizoen, draaide Ton de Veij in eerste instantie in de bovenste regionen mee. De motor begon pas na de vierde ronde te haperen, maar de Purmerender legde toch beslag op een goede zesde plaats.

Nu is zijn opponent, Hans Leeuwerik, debutant en sputtert Tons motor al in de vierde ronde. De lenteveteraan van Castricum zorgt in een Engelse partij voor een solide opsteling in en rond het centrum, waardoor zwart enigszins in zijn mogelijkheden wordt beperkt. Het damepaard voelt zich niet op zijn gemak op b6 en springt naar a8, waar het achter een hekwerk van stukken en pionnen ook geen bewegingsvrijheid geniet. Terug dan maar weer naar b6 en dat is opeens de verliezende zet. Want de enige verdediger wordt meteen verjaagd en wit zal een stuk gaan winnen. Mede door de plezierige stelling van Hans beseft zwart dat hij geen compensatie heeft en geen serieuze meer tegenstand kan bieden.

1. c4 d6 2. g3 Pf6 3. Lg2 c6 4. Pc3 Pbd7 5. e4 e5 6. Pge2 Le7 7. 0-0 Dc7 8. h3 a6 9. a3 Pb6 10. d3 0-0 11. Le3 Le6 12. f4 exf4 13. gxf4 Tad8 14. Db3 Pa8 15. f5 Lc8 16. d4 (zie diagram) Pb6 17. c5 dxc5 18. Lf4.

Jan Stapel – Albert Bouma ½-½

Het valt niet mee om Albert Bouma een nederlaag te bezorgen. In 25 Hoornse partijen is het dat vijf tegenstanders gelukt. De lenteveteraan van Oppositie had zijn beste kampioenschap in 2011 en bleef toen zelfs ongeslagen.

Dat is hij in deze editie ook nog steeds. Jan Stapel zit voor de derde keer tegenover hem en na een verliespartij in 2011 en remise het seizoen erop delen de twee dit keer opnieuw het punt.

Wit kiest voor de vierpaardenvariant van het Siciliaans. Als de ontwikkeling is voltooid, heeft hij een hele lichte plus. Zwart kijkt tegen een geïsoleerde pion op d4 aan. Het valt voor Jan niet mee om die te veroveren en de Aartswoud-routinier kiest ervoor de isolani te blokkeren. Er wordt het een en ander geruild en uiteindelijk komt er een dametoreneindspel op het bord. Voor geen van de twee zitten daar winstkansen in.

1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 Pc6 6. Pdb5 Lb4 7. a3 Lxc3+ 8. Pxc3 d5 9. exd5 exd5 10. Ld3 0-0 11. 0-0 d4 12. Pe4 Lf5 13. Lg5 Lxe4 14. Lxe4 Dd6 15. Ld3 h6 16. Lh4 Pe5 17. Dd2 Pxd3 18. Dxd3 Db6 19. Tab1 Tac8 20. Tfe1 Tfe8 21. Txe8+ Txe8 22. h3 a6 23. Lxf6 Dxf6 24. Td1 b5 25. b4 Dc6 (zie diagram).

Gerard Kuijs – Karel Keesman 0-1

Karel Keesman is bezig met een aardige serie. Zijn laatste nederlaag in Lindendael dateert van 6 maart 2013. Inclusief de partij tegen Gerard Kuijs heeft de Heerhugowaardse lenteveteraan driemaal gewonnen en zes keer remise gespeeld.

Wit komt goed uit de opening, maar moet daarna beetje bij beetje terrein prijsgeven. Er zijn veel lichte stukken op de d- en e-lijn geplaatst. De stelling van Gerard ziet er evenwel kwetsbaarder uit. Zijn dame op d1 staat onplezierig (zwart heeft een toren op d8) en er zitten wat aftrekgevaren in. Die worden meteen door Karel aangetoond en hij wint er een centrumpion mee.

Veel beroerder voor wit is zijn gepende toren. Die kan niet als verdediger van een tweemaal aangevallen loper optreden en de Castricummer besluit om die te offeren voor een pion. Hij schiet er niets mee op. Als zwart zijn tweede toren erbij haalt, is het snel afgelopen. Na dameruil heeft hij nog steeds een stuk meer, en enkele pionnen.

1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. c3 d5 4. exd5 Dxd5 5. Pa3 a6 6. Le2 Pf6 7. Pc4 Dd8 8. 0-0 e6 9. Te1 b5 10. Pfe5 Pxe5 11. Pxe5 Dc7 12. Lf3 Lb7 13. d4 Pd5 14. Le4 Ld6 15. f4 cxd4 16. cxd4 0-0 17. Ld2 Db6 18. Le3 Tad8 (zie diagram) 19. Tc1 Pxe3 20. Txe3 Lxe5 21. fxe5 Txd4 22. Lxh7+ Kxh7 23. Dh5+ Kg8 24. Tce1 Te4 25. Kf2 Td8 26. De2 Txe3 27. Dxe3 Td2+ 28. Kg1 Txg2+ 29. Kf1 Dxe3 30. Txe3.

Dirk Mantel – Frans Vlugt 0-1

Aan het einde van ieder kalenderjaar houdt Schaaklust, de club van Dirk Mantel, een erg leuk viertallentoernooi. Een vaste traditie is dat sponsor Mantel Holland BV na de prijsuitreiking alle deelnemers trakteert op zakjes met bollen. Die zijn de grond ingegaan en mede dankzij het zachte voorjaarsweer ziet mijn voortuin er op de vierde woensdagmiddag heel fleurig uit.

De stelling van Dirk, in zijn partij tegen Frans Vlugt, staat echter na zeventien zetten bepaald niet in bloei. Beide spelers zijn gelijkopgaand aan het middenspel begonnen, als zwart een loper activeert. In plaats van een aangevallen toren te verplaatsen, dicht wit de diagonaal met g3. Daarmee geeft hij de pion weg, terwijl de toren alsnog van veld e1 verdwijnen moet. Maar de gevolgen zijn desastreus. Frans schuift zijn e-pion door, waarna hij met zijn dame de h3-pion verovert en wits verdediging zwaar is aangetast. Niet veel later zal zwart een toren winnen, al is dan de uitslag al op het notatieformulier geschreven.

1. e4 e5 2. Pf3 Pf6 3. Pxe5 d6 4. Pf3 Pxe4 5. Pc3 Pxc3 6. dxc3 Le7 7. h3 0-0 8. Ld3 Le6 9. 0-0 Pd7 10. Pd4 Pe5 11. Pxe6 fxe6 12. De2 Dd7 13. f4 Pxd3 14. cxd3 Tae8 15. Le3 c5 16. Tae1 Lh4 (zie diagram) 17. g3 Lxg3 18. Td1 e5 19. fxe5 Dxh3 20. Txf8+ Txf8 21. exd6 Lh2+ 22. Dxh2 Dxe3+ 23. Kh1 Df3+.

Peter Vogelenzang – Tom Adriaanse 1-0

Om de laatste partijzege van Peter Vogelenzang in het lenteveteranenkampioenschap te vinden, moeten we heel wat pagina’s van het toernooigeschiedenisboek terugbladeren. Op 14 april 2010 versloeg hij Rolf de Brouwer; dat jaar legde de Medemblikker beslag op de zevende plaats. Tom Adriaanse is bij al zijn Hoornse deelnames steeds in de bovenste helft van de ranglijst geëindigd, maar moet nu toch met een sterke eindsprint komen om die traditie te handhaven.

De Helderse ontwikkeling komt wat traag op gang, waardoor wit enige tijd positioneel iets beter staat. Maar de MSC’er vecht zich terug naar gelijkwaardigheid en neemt bezit van de open e-lijn. Na dameruil levert hem dat wits a-pion op, al kan Peter het bezit van de open e-lijn overnemen. Daar legt hij de basis voor het succes. Een toren komt binnen op e7, terwijl een zwarte toren op de a-lijn niet meedoet aan de strijd. Peter kan zijn pion achterstand omzetten in een pion voorsprong, plaatst zijn tweede toren op de zevende rij en maakt van zijn koning een actief en belangrijk stuk. Zwart heeft geen kans om de nederlaag te ontlopen.

1. e4 d6 2. d4 Pf6 3. Pc3 g6 4. f4 Lg7 5. e5 Pfd7 6. Pf3 Pb6 7. Le3 c6 8. Dd2 Le6 9. b3 Pd5 10. Pxd5 Lxd5 11. Le2 0-0 12. 0-0 dxe5 13. fxe5 f6 14. exf6 exf6 15. Tad1 Te8 16. Ld3 f5 17. c3 Pd7 18. Lg5 Pf6 19. Dc2 Dd6 20. Lxf6 Dxf6 21. Lc4 Tad8 22. Lxd5+ cxd5 23. Pe5 Dd6 24. Pf3 Te3 25. c4 Tc8 26. c5 Da6 27. b4 Te2 28. Db3 Dxa2 29. Dxa2 Txa2 (zie diagram) 30. Tfe1 Kf8 31. Pg5 Ta6 32. Pe6+ Kf7 33. Pxg7 Kxg7 34. Te7+ Kg8 35. Tde1 Kf8 36. Txh7 Kg8 37. Txb7 Kf8 38. Th7 Kg8 39. Tee7 Tb8 40. Tb7 Ta1+ 41. Kf2 Ta2+ 42. Kf3 Te8 43. The7 Ta3+ 44. Kf4 Txe7 45. Txe7 Td3 46. Ke5 Te3+ 47. Kd6 f4 48. Txa7 Te2 49. c6.

Aad Laan – Maarten de Haas 1-0

Na twee verliespartijen en een bye boekt Aad Laan zijn eerste overwinning. Dat dat tegen Maarten de Haas gebeurt, is opvallend. De twee eerdere confrontaties leverden Heerhugowaards succes op en hielpen mee aan Maartens eindklasseringen in de subtop.

Wit rokeert in de Najdorf-variant van het Siciliaans lang. Zwart heeft een Hoornse loper op f6 teruggenomen met zijn g-pion in plaats van met een loper en wil over de damevleugel aanvallen, waardoor hij zijn koning midden op de achtste rij laat staan. Die blijkt in het verre eindspel geen goede positie in te nemen. Aad kan de druk op zijn eigen koningsstelling weerstaan en zoekt op de andere flank met Dh5 de aanval. Met een paard verovert hij daar twee pionnen en de meeste Heerhugowaardse stukken kunnen door een blokkade niet meeverdedigen. Een alles-of-niets-offensief van Maarten kost hem in een slechte stelling een toren en dan is de strijd voorbij.

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Lg5 e6 7. f4 Le7 8. Df3 Dc7 9. 0-0-0 Pbd7 10. Ld3 b5 11. The1 Lb7 12. g4 Pc5 13. Lxf6 gxf6 14. Kb1 b4 15. Pce2 Tc8 16. Tc1 Db6 17. Tcd1 Pa4 18. Pb3 Pc5 19. Ped4 Pxd3 20. Dxd3 Dc7 21. Td2 Dc4 22. De3 Dc7 23. Dh3 h6 24. Dh5 (zie diagram) La8 25. Pxe6 Db6 26. Pg7+ Kf8 27. Pf5 a5 28. Pxh6 Th7 29. g5 a4 30. g6 axb3 31. gxh7.

Fred Avis – Peter Duijs 1-0

De afvaardiging van thuisclub Caïssa-Eenhoorn heeft het drie woensdagmiddagen zonder overwinning moeten doen, maar op deze vierde worden er twee genoteerd. Naast Aad Laan sleept ook Fred Avis, tegen Peter Duijs, het volle punt in de wacht.

Hij doorbreekt daarmee een serie van wat mindere resultaten en wellicht keert zijn vorm terug. De avond voor de lenteveteranenpartij heeft Fred op de clubavond in de vierde serie van het rapidschaken zijn groep overtuigend gewonnen, terwijl hij in de eerdere sessies veel minder succes had.

Wit stapt na een aantal Trompovsky’s over op de Pirc. Hij heeft voorsprong in ontwikkeling. Spectaculair is, geheel in de stijl van de NHSB-voorzitter, 17. e6. Maar zwart is alert, begint wat te rommelen in Freds stelling en houdt zijn verdediging gesloten.

De Hoornse debutant houdt wel van verrassende zetten en in een gecompliceerde stelling wil hij de kwaliteit offeren. Peter gaat daar niet op in en dat kost hem de partij. Wits torens blijven op het bord en staan op de c- en d-lijn uitstekend om de Langedijker koning op b8 onder vuur te nemen. Terwijl zwarts zware stukken op f8, g8 en h8 passief zijn, komt Fred op de zevende rij binnen en heeft dan meteen een mat in vier.

1. d4 d6 2. Pc3 c6 3. e4 Pf6 4. f4 Da5 5. Ld3 e5 6. Pf3 Lg4 7. dxe5 dxe5 8. fxe5 Lxf3 9. Dxf3 Dxe5 10. Lf4 Dh5 11. Dg3 Pbd7 12. e5 Pd5 13. Pxd5 cxd5 14. 0-0 Lc5+ 15. Kh1 0-0-0 16. Lg5 f6 17. e6 Pe5 18. Lf5 Kb8 19. Ld2 Ld6 20. Dh3 De2 21. Lf4 g5 22. Tae1 Dc4 23. b3 Dc7 24. Ld2 g4 25. Dh6 De7 26. Lf4 Tdg8 27. Td1 Pg6 (zie diagram) 28. Txd5 Lxf4 29. Txf4 Dc7 30. Tc4 Dg7 31. Dd2 Df8 32. Td7 Pe7 33. Txb7+.

Dirk Lont – Jan Koopman 1-0

Niet alleen in groep A begint de spanning toe te nemen, ook aan de overige tafels. Na drie ronden in groep B hebben Dirk Lont en Jan Koopman een score van honderd procent. Beiden misstaan niet een etage hoger, maar door de toegenomen sterkte in de breedte van het kampioenschap (uitgangspunt is het vormen van groepen met 22 deelnemers) kunnen niet alle schakers met een rating van 1700 en meer in A terecht.

De twee toppers in B zitten op de vierde woensdagmiddag aan het eerste bord. Dirk – speler met promotieklasse-ervaring en oud-clubkampioen van Caïssa – is heel bekend met de Engelse opening, maar wordt toch verrast door zwarts antwoord op zijn openingszet: 1. … g5. Meteen slaat de vlam in de pan. Vooral wit speelt met vuur door zijn complete koningsvleugel niet te ontwikkelen. Na vijftien zetten staan de toren, het paard en de loper nog steeds op de beginvelden. Jan valt daar met dame en twee lichte stukken aan en wint een pion.

Op wonderbaarlijke wijze redt de debuterende lenteveteraan van Caïssa-Eenhoorn zich uit de precaire situatie. Zwart kan paardschaakjes geven en eventueel op dameruil spelen, maar wil zijn aangevallen vorstin redden. Dat kost hem het paard. Bovendien blijken de overgebleven stukken niet de beste velden te bezetten, terwijl Dirk zijn stelling langzaam kan verbeteren. Afruilen is in zijn voordeel. Met een naar f6 doorgeschoven pion als basis kan hij de partij afronden met de matzet.

1. c4 g5 2. d4 Lg7 3. Lxg5 c5 4. Pc3 cxd4 5. Pe4 Db6 6. Dd2 d6 7. f4 Pc6 8. Tc1 Ph6 9. c5 dxc5 10. Pxc5 Pf5 11. g4 Pe3 12. h3 Dc7 13. Pd3 Le6 14. f5 Dg3+ 15. Pf2 Ld5 (zie diagram) 16. Pf3 Lxf3 17. exf3 Dxf3 18. Tg1 0-0 19. Le2 Dd5 20. Lxe3 Dxa2 21. Lf4 Tfe8 22. Lc4 Da4 23. b3 Da3 24. Pe4 Pa5 25. Tg3 Pxc4 26. Txc4 e5 27. Lh6 Da1+ 28. Tc1 Da6 29. Lxg7 Kxg7 30. Dg5+ Kf8 31. f6 Ted8 32. Dg7+ Ke8 33. Dg8+ Kd7 34. Dxf7#.

Joop Dragstra – Jan Haijer 0-1

Joop Dragstra en Jan Haijer zijn superveteranen. Jan wordt over twee maanden 92, Joop is veertien jaar jonger. Beiden draaien prima mee in groep C. De Zaandamse routinier heeft zijn eerste drie partijen gewonnen, Jan hoefde slechts een half punt af te staan en staat op de tweede plaats.

In de vierde ronde zitten ze tegenover elkaar en ze maken er een echte topper van. In 2008 is Joop nog eerste geworden in de B-groep, terwijl de zwartspeler in datzelfde seizoen in de A-poule uitkwam en zevende werd. Ze bouwen hun partij keurig op. Wit plaatst zijn dame en een toren op de half open c-lijn en lonkt naar een achtergebleven pion op c6. Die valt evenwel niet. Na dameruil houdt Jan de controle over de stelling en wint zelfs een randpion.

De zwarte a- en b-pion rukken ver op, maar de lenteveteraan van Het Witte Paard heeft de goede loper om een doorbraak op die flank te verhinderen. In een toreneindspel met lopers van ongelijke kleur is er een witte pionnenmeerderheid op de koningsvleugel en daar wordt Joop ook actief. De g-lijn valt echter open, ideaal voor de superveteraan van Caïssa-Eenhoorn om daarop met een toren binnen te dringen.

Maar hij moet wel opletten op een matmogelijkheid voor wit. Met 49. … d3 maakt zwart een veld vrij om het torenmat op c5 te voorkomen. Onder grote spanning en in tijdnood (het is rond de klok van half zes) lukt het Jan om enkele zetten later zelf een mataanval te bekronen.

1. d4 d5 2. Pf3 Pf6 3. e3 e6 4. c4 g6 5. Pc3 c6 6. Ld3 Lg7 7. 0-0 0-0 8. h3 dxc4 9. Lxc4 b5 10. Le2 Pbd7 11. Dc2 Lb7 12. Td1 Pd5 13. Pe4 De7 14. Ld2 a5 15. a3 h6 16. Tac1 f5 17. Pc5 Pxc5 18. Dxc5 Dxc5 19. Txc5 b4 20. a4 Tfc8 21. Ld3 Lf8 22. Tcc1 Ld6 23. g3 Pb6 24. e4 Pxa4 25. Tb1 fxe4 26. Lxe4 Kg7 27. Le3 Pb6 28. Tdc1 Pd5 29. Pe5 Lxe5 30. dxe5 a4 31. Lc5 b3 32. La3 Ta5 33. Tc5 Txc5 34. Lxc5 Ta8 35. La3 Ta5 36. Tc1 Ta7 37. Lc5 Ta8 38. Ld6 Tc8 39. Tc5 Ta8 40. Tc1 Kf7 41. h4 Pe7 42. g4 Pd5 43. Lxd5 exd5 44. Kg2 Ke6 45. f4 d4 (zie diagram) 46. Kg3 Kd5 47. f5 gxf5 48. gxf5 Tg8+ 49. Kf3 d3 50. Ke3 Tg3+ 51. Kd2 Kd4 52. e6 Tg2+ 53. Kd1 Txb2 54. Lc5+ Kd5 55. f6 Te2 56. e7 b2 57. Tc3 b1D+ 58. Tc1 Db3+