De zes winnaars van de eerste ronde zitten op de tweede woensdagmiddag in de theaterzaal van het Hoornse verpleeghuis Lindendael tegenover elkaar. Piet de Haas neemt het op tegen Fred Avis. Bij de zestien opponenten die de Heerhugowaarder in vorige edities heeft gehad, zit slechts één vertegenwoordiger van Caïssa-Eenhoorn (Peter Holscher in 2012) en de clubvoorzitter is nu de tweede.
Een afruil in het vroege middenspel van in totaal vier lichte stukken staat aan de basis van een snelle beslissing. Wit wint daarmee een pion en profiteert van de verkregen ruimte. Om een stikmat te voorkomen moet de zwartspeler de kwaliteit geven. Er wordt weer veel geruild en in een toreneindspel met voor Piet een loper als extraatje zal ook Freds laatste stuk van het bord verdwijnen en heeft hij geen tegenspel meer.
Het debutantenbal in de tweede ronde tussen Piet Reus en Paul van Haastert krijgt een onverwachte ontknoping. Wit staat lange tijd goed, maar incasseert toch een nul.
Ze maken er een ruige Schotse partij van, passend bij de natuur in de hooglanden. Als de storm is bedaard, zijn de dames en van elk twee lichte stukken geruild. De witspeler heeft een isolani op e3, zwart op f7. Na de lange rokade van beiden vergroot Piet beetje bij beetje de druk op de koningsvleugel, want de zwarte h-pion is eveneens kwetsbaar.
Paul gaat dan ook met een pion achterstand een toreneindspel met een eigen loper contra een Andijks paard in. Zijn kracht is dat beide stukken over grote afstand regeren. Bovendien gebruikt hij de koning als extra aanvalsstuk, waardoor met name het witte paard enkele keren geforceerd moet wegspringen. De Schaaklust-routinier lonkt enkele keren naar torenruil en zijn laatste poging breekt hem op. Zijn koning staat klem op de a-lijn, als zwart zijn b-pion opspeelt.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. d4 exd4 4. Pxd4 Lc5 5. Le3 Df6 6. Pxc6 Lxe3 7. fxe3 Dh4+ 8. g3 Dxe4 9. Dd4 Dxc6 10. Dxg7 Df6 11. Dxf6 Pxf6 12. Pc3 d6 13. 0-0-0 Ld7 14. Lc4 Le6 15. Pd5 0-0-0 16. Pxf6 Lxc4 17. Td4 Le6 18. Th4 h6 19. Tf1 d5 20. Tff4 c5 21. Th5 b6 22. Tfh4 d4 23. exd4 cxd4 24. Txh6 Txh6 25. Txh6 d3 26. cxd3 Txd3 27. b3 Tf3 28. Kb2 Tf2+ 29. Ka3 Lf5 30. Pd5 Le4 31. Pc3 Lg6 32. Th4 Tc2 33. Tc4+ Kb7 34. Pb5 Td2 35. h4 a6 36. Td4 Tc2 37. Pd6+ Kc6 38. Pc4 b5 39. Pe5+ Kc5 (zie diagram) 40. Td7 b4+.
De ene titelstrijd is de andere niet. Dirk Lont doet ook mee aan het Westfries kampioenschap, waarin hij na drie nullen pas in de vierde ronde zijn eerste succesje boekte (remise). Tussen de lenteveteranen gaat het een stuk beter, want met twee uit twee handhaaft de routinier van Caïssa-Eenhoorn – overigens een klein jaar geleden voor het eerst in zijn carrière Hoorns kampioen geworden – zijn score van honderd procent.
Tegen Hans Leeuwerik neemt hij het initiatief. Alle stukken zijn actief opgesteld, terwijl bij zwart de dame wordt gepend, de toren op a8 nog niet meedoet en de lichte stukken weinig goede velden hebben. Er wordt het een en ander geruild en wit gaat op weg naar een eindspel met vier pionnen meer. Hij forceert dameruil en dan is de voorste a-pion niet meer af te stoppen.
Voor Jan Stapel komt er in de tweede ronde een einde aan een mooie reeks. De lenteveteraan van schaakclub Aartswoud is acht ronden op rij ongeslagen gebleven, maar Peter Roggeveen roept hem een halt toe. Vorig seizoen verloor Jan geen enkele partij en dit kampioenschap is hij begonnen met remise tegen Jan Poland. Onderdeel van die serie is een fraaie overwinning op Peter in de vierde ronde van vorig seizoen en de ZSC-Saende-speler neemt nu dus revanche.
In het middenspel zit de koningsvleugel er wat chaotisch uit. Wit heeft een pion op e6 geposteerd, zwart op g4. Als een verdediger van die e6-pion wordt verjaagd, sneuvelt het boertje. De stelling blijft overigens in evenwicht, maar dat verandert als Peter zijn pionnen op de damevleugel opspeelt. Hij heeft kort gerokeerd – wit lang – en krijgt een sterk paard (op c3) in de stelling van Jan. Bovendien doet een zwarte pion op b4 heel nuttig werk.
Het spel van ZSC-Saendes lenteveteraan doet denken aan een uitspraak van Artur Jussupow. De Duitse grootmeester en topschaaktrainer is de avond ervoor te gast geweest bij Caïssa-Eenhoorn. Bij het behandelen van een van de principed rondom het thema ‘verdedigen’ zegt hij: ,,Bij grote spelers ontbreekt soms op een bepaald moment de coördinatie tussen de stukken, maar aan het einde klopt alles.’’ En zo is het ook bij Peter Roggeveen. Alle overgebleven stukken (dame, torens en loper) doen mee aan een aanval die stukwinst zal opleveren. Dan is hij al gefeliciteerd door zijn opponent
1. e4 d6 2. d4 Pf6 3. Pc3 g6 4. f4 Lg7 5. Pf3 0-0 6. Ld3 Pc6 7. e5 dxe5 8. fxe5 Ph5 9. Le3 Lg4 10. Le2 f6 11. Lc4+ Kh8 12. e6 f5 13. Pe2 Lxf3 14. gxf3 f4 15. Lf2 Dd6 16. c3 Pf6 17. Dd2 Pd5 18. 0-0-0 Pb6 19. Ld3 Dxe6 20. Kb1 Df7 21. h4 Lh6 22. Dc2 a5 23. Thg1 Tg8 24. Tg4 Pd7 25. b3 Pf6 26. Lc4 e6 27. Tg2 Pe7 28. Te1 Ped5 29. Pc1 c6 30. Pd3 Pd7 31. Pe5 Pxe5 32. Txe5 b5 33. Ld3 b4 34. c4 Pc3+ 35. Kc1 a4 (zie diagram) 36. Le1 axb3 37. Dxb3 Tgb8 38. Lxc3 Ta3 39. Db2 Txc3+ 40. Kd2 Da7 41. c5 Dd7 42. Te4 Lg7 43. Db1 Lxd4 44. Txf4 Lg7 45. Te4 Td8.
Deze editie van het lenteveteranenkampioenschap kent in de hoogste groep flink wat nieuwkomers. Ben van den Bergh en Jan Poland zijn twee van de vijf debutanten. Het leuke is dat je niet alleen te maken krijgt met andere spelers, maar ook met andere partijen.
Ondanks dat de Waagtoren-routinier welgeteld 159 ratingpunten minder heeft dan de witspeler, houdt hij de strijd lang in evenwicht. Rond de dertigste zet is er een flinke afruil, waaraan Ben pionwinst overhoudt. In een dame-met-toren-eindspel zit de plus op de damevleugel. Wit beschikt daar over drie verbonden pionnen, zijn opponent over losse op de a- en c-lijn. Uiteindelijk blijft een witte pion op b4 over na de strijd op die flank.
Die moet naar de overkant en de ZSC-Saende-speler wint enkele tempi, als Jan dameruil uit de weg gaat. Hoewel zwart nog even tegensputtert, haalt de vrijpion de zevende rij en is na een schaakje promotie niet tegen te houden.
Johan Plooijer maakt vaak deel uit van de middenmoot, maar speelt ook regelmatig een belangrijke rol.
In 2012 houdt hij Arie Karreman (twee jaar eerder kampioen) op remise, in 2013 deelt hij het punt met Jan Brink die enkele weken later bovenaan zal eindigen. En op deze tweede woensdagmiddag snoept de Alkmaarse lenteveteraan titelverdediger Frans Vlugt een halfje af. Het is – na 2009 en 2010 – de derde remise op rij en je zou kunnen zeggen dat de twee aan elkaar gewaagd zijn.
Na negentien zetten staan alleen alle torens nog op het bord; plus van elk zeven pionnen. Op een slinkse manier posteert Frans op de damevleugel een toren voor zijn pionnenstructuur en de tweede meldt zich in het centrum. Daarmee wordt wit tot verdedigen gedwongen, maar Johan geeft geen krimp. Hij heeft na torenruil de stelling onder controle en waagt zich aan een ogenschijnlijk linke torenmanoeuvre op de koningsvleugel. Dat kost hem twee pionnen, maar mede dankzij de sterke positie van zijn koning verovert hij die weer terug. En dan blijft er een remisestelling over.
Net als in 2014 treffen Karel Keesman en Jan Brink elkaar in de tweede ronde. Jan speelde toen als titelverdediger en moest tegen de Heerhugowaarder genoegen nemen met remise.
Opvallend op deze woensdagmiddag is dat zwart na zijn korte rokade de koningsvleugel opengooit. Hij heeft geen f- en g- pion meer. De witspeler kiest voor de lange rokade en ziet dat zijn opponent op de andere flank twee pionnen laat opstomen naar de vierde rij. Jan offert een pion om een centrumveld vrij te maken voor een paard en dat valt in de categorie ‘inleidende beschietingen’. Na flink wat vuurwerk, waarbij zwart de kans op eeuwig schaak mist, houden de twee lopers van ongelijke kleur over in het eindspel met nog steeds een extra pion voor Karel.
De Heerhugowaardse lenteveteraan kan snel toewerken naar twee verbonden vrijpionnen op de damevleugel, terwijl de Zaanse koning een vrijpion op de h-lijn wil ondersteunen. De ongelijke promotierace wordt door wit in zijn voordeel beslist.
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 c6 4. e3 f5 5. Ld3 Pf6 6. Dc2 g6 7. b3 Ld6 8. f4 Pe4 9. Pxe4 fxe4 10. Le2 0-0 11. Lb2 g5 12. g3 gxf4 13. exf4 Ld7 14. 0-0-0 Le8 15. h4 a5 16. Ph3 De7 17. c5 Lc7 18. Pf2 Pd7 19. Tdf1 b5 20. h5 Pf6 21. Dd2 b4 22. Pd1 a4 23. Kb1 axb3 24. axb3 e3 25. Dxe3 Pe4 26. Ld3 Lf7 27. Lxe4 dxe4 28. d5 cxd5 29. Dd4 e5 30. fxe5 Le6 31. Pe3 Txf1+ 32. Txf1 Tf8 33. Txf8+ Dxf8 34. Pxd5 Df1+ 35. Ka2 Da6+ 36. Kb1 Df1+ 37. Lc1 Lxe5 38. Dxe5 Dd3+ 39. Kb2 (zie diagram) Dxd5 40. Dxd5 Lxd5 41. Ld2 Kg7 42. Lxb4 Kh6 43. Ld2+ Kxh5 44. b4 Lc6 45. Kc3 Kg4 46. Kc4 Kxg3 47. b5 Le8 48. c6 h5 49. Kd4 Kf3 50. b6 h4 51. b7 e3 52. Lxe3.
Peter van Waert (1941) – Piet Kuijs (1781) 1-0
De als derde geplaatste Peter van Waert hoort in de bovenste regionen thuis. Na de mislukte start van een week geleden (verlies tegen Hans Leeuwerik) herstelt hij zich tegen Piet Kuijs op fraaie wijze.
Wit rokeert in een Franse partij lang, zwart kort. Meteen stuurt Peter zijn h-pion op pad en daarmee begint het spektakel. De h-lijn krijgt een open karakter. Eerst laat de Westfriese lenteveteraan zijn toren op h1 instaan, vervolgens zijn dame en hij offert ook nog eens een loper. Zwart anticipeert niet goed op de dreiging en heeft meteen een mat in vijf tegen zich.
Voor Piet betekent het zijn tweede nul, evenveel als het hele vorige kampioenschap. Daarin maakte hij met een score van vijftig procent een degelijk debuut. Nu mag hij proberen zich van een slechte start te herstellen.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 dxe4 4. Pxe4 Pd7 5. Ld3 Pgf6 6. Pxf6+ Pxf6 7. Pf3 b6 8. Lg5 Lb7 9. De2 Le7 10. 0-0-0 0-0 11. Pe5 c6 12. h4 Dc7 13. Lxf6 Lxf6 14. De4 g6 15. Pg4 Lg7 16. h5 c5 17. De2 Lxg2 (zie diagram) 18. hxg6 hxg6 19. Kb1 Df4 20. Tdg1 Lf3 21. Lxg6 fxg6 22. Dxe6+ Df7 23. Pf6+ Lxf6 24. Txg6+ Lg7 25. Txg7+ Kxg7 26. Dh6+.
Maarten de Haas (1762) – Egbert van Oene (1841) ½-½
Als je meedoet aan een kampioenschap of een toernooi en je behoort niet tot de favorieten, probeer je zo snel mogelijk te scoren. Maarten de Haas en Egbert van Oene zijn deze lenteveteraneneditie begonnen met een nederlaag en spelen elkaar van de nul af.
In een gelijkwaardige stelling in het middenspel gooit wit de knuppel in het hoenderhok. Hij geeft zijn dame voor twee torens. De Heerhugowaarder heeft voorts nog twee paarden, zijn opponent het loperpaar. Het evenwicht blijft gehandhaafd, maar na een ruil van één stel lichte stukken verslikt Egbert zich en speelt na een schaakzet zijn koning naar het verkeerde veld. Maarten biedt evenwel na zijn winstgevende slotzet remise aan, omdat hij nog heel weinig tijd op de klok heeft en de partij niet één, twee, drie uit is.
1. e4 e6 2. e5 c5 3. Pf3 Pc6 4. Lb5 Pge7 5. 0-0 a6 6. Lxc6 Pxc6 7. d3 Dc7 8. Te1 d6 9. Lf4 dxe5 10. Lxe5 Pxe5 11. Pxe5 Ld6 12. De2 f6 13. Pf3 Ld7 14. Pbd2 0-0 15. a4 b5 16. axb5 axb5 17. De4 Tae8 18. De2 Ta8 19. De4 Ta7 20. c4 b4 21. h3 Tfa8 22. Dxa8+ Txa8 23. Txa8+ Kf7 24. Tea1 Lc6 25. T8a7 Lb7 26. Pe4 Le7 27. b3 f5 28. Peg5+ Lxg5 29. Pxg5+ (zie diagram) Kg8 30. Ta8+
De kortste partij van de middag wordt gespeeld door Jan Barteling en Jan Rot die elkaar in evenwicht houden en zo het eerste halfje binnenhalen.
In een Siciliaan is wit iets actiever. Alle lichte stukken worden in vlot tempo geruild en met een wederzijdse dubbelpion in aantocht – een Alkmaarse op de c-lijn, terwijl zwart die al op de f-lijn heeft – wordt de vrede na veertien zetten getekend.
