Is Peter Holscher aan zijn tweede schaakjeugd bezig? De lenteveteraan uit Zwaag werd in 2009 voor het laatst in Lindendael tot kampioen gekroond. Door zijn overwinning op Peter Roggeveen staat hij opnieuw bovenaan en met een punt voorsprong op de naaste concurrenten ziet het er rooskleurig uit. Maar de weg naar de eindstreep duurt nog drie partijen en wie weet welke doornen Peter moet ontwijken.
Het is opvallend dat in de recente historie beide Peters elkaar niet vaker dan eenmaal hebben ontmoet. Dat was in 2014 – het debuutjaar van Peter Roggeveen – met remise als resultaat. Alletwee bevinden ze zich vaak hoog op de ranglijst en eigenlijk zouden hun duels jaarlijks terugkerende toppers moeten zijn. Ditmaal is het een Franse partij met tegenovergestelde rokades. De strijd speelt zich af op de koningsvleugel, waar veel ruimte ontstaat en wit mede dankzij een goed loperpaar in het voordeel lijkt.
Met een soort schijnbeweging verlegt de zwartspeler met zijn dame het accent naar veld a4. Het winnen van de a3-pion is een heel klein plusje, want via de open g-lijn dreigt de ZSC-Saende-routinier met torenwinst. Als zijn opponent de stelling daar onder controle heeft en enkele stukken worden geruild, kan hij zijn vrijpion op de a-lijn in stelling brengen.
In een spannend eindspel offert Peter Roggeveen de kwaliteit ten faveure van een ver opgerukte vrijpion op de e-lijn. Hij mist de kans (46. Lf8) om die verder te brengen dan e6. De Aartswoud-krijger verovert de pion en heeft snel vrij spel voor zijn dame en toren om de beslissende aanval uit te voeren. Die wacht wit niet af.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Lb4 4. e5 Dd7 5. Ld3 c5 6. a3 Lxc3+ 7. bxc3 Pc6 8. Pf3 c4 9. Le2 Pge7 10. h4 h6 11. h5 b6 12. Ph4 Lb7 13. f4 0-0-0 14. f5 exf5 15. 0-0 g6 16. g4 Tdg8 17. Kh2 Dd8 18. De1 Kb8 19. gxf5 gxf5 20. Pxf5 Pxf5 21. Txf5 Dd7 22. Tf6 Lc8 23. Df1 Pd8 24. Le3 Da4 25. Tc1 Dxa3 26. Ld2 Le6 27. Df2 Pc6 28. Lf3 Th7 29. Tg1 Txg1 30. Dxg1 Df8 31. De3 Dd8 32. Df4 a5 33. Lg4 De7 34. Lf5 Th8 35. Lxe6 fxe6 36. Kh3 a4 37. Tf7 De8 38. Lc1 b5 39. La3 b4 40. cxb4 Pxd4 41. b5 Pf5 42. Txf5 exf5 43. e6+ Kb7 44. Dxf5 Dxb5 45. Df7+ Ka6 (zie diagram) 46. Dc7 Db6 47. Df4 Dxe6+ 48. Kh2 Tg8.
De gevleugelde uitdrukking ‘aan de top blijven is moeilijker dan aan de top komen’ gaat voorlopig op voor Piet de Haas. Als regerend kampioen stuit hij al vier ronden lang op flinke tegenstand en de remise tegen de ongeslagen Egbert van Oene is zijn derde op rij.
Voor het derde opeenvolgende seizoen treffen ze elkaar. Door de puntdeling behoudt de Heerhugowaarder zijn kleine onderlinge voorsprong die nu 2-1 bedraagt. Ze maken er een pittige partij van. Er wordt in vlot tempo veel geruild, maar wit wacht heel lang met het ontwikkelen van zijn laatste stukken op de damevleugel. Hij maakt jacht op kwetsbare pionnen van zwart.
Egbert raakt echter een pion achter en heeft geluk dat er geen tweede bij komt (20. … Tg5 in plaats van het gespeelde … Tc5). Alle torens worden geruild en na een zware strijd lukt het de lenteveteraan van De Waagtoren om de pion terug te winnen. De laatste stukken verdwijnen van het bord. Piet probeert het nog even, maar beiden hebben vier pionnen op dezelfde lijnen en de zwartspeler mag zijn opponent geen kans geven om met de koning op d5 of f5 te komen. Snel accepteren ze dat remise het enig haalbare resultaat is.
Er zijn bij deze editie van het lenteveteranenkampioenschap veel spelers die niet of nauwelijks voor elkaar onderdoen. Peter van Waert houdt Wim Nieland, de kampioen van 2014, op remise en beiden handhaven zich in de grote groep achtervolgers op de koploper.
De immer avontuurlijke witspeler geeft vlot zijn centrumpionnen voor ontwikkelingszetten. Hij wint ze alletwee weer terug en na een flinke afruil kan de routinier van De Groene Zes in een plezierige stelling verder gaan. Wim moet vaak met gedwongen zetten antwoorden. Hij kijkt tegen een isolani op d6 aan, maar het lukt hem om die te behouden.
Beetje bij beetje wordt het positionele overwicht van Peter kleiner. In een dame-met-toren-eindspel laat de zwartspeler zijn overgebleven stukken behendig samenwerken om allerlei dreigingen te pareren en tegelijkertijd de pion te ondersteunen. Het lukt de Waagtoren-speler zelfs om die op de derde rij te krijgen en dan is er een remise-achtige stelling ontstaan.
In 2006 en 2007 was Jaap de Berg met zijn respectievelijk derde en vierde plaats een verrassende outsider . De Wormerveerse lenteveteraan doet het bij zijn rentree goed en ligt op schema om in ieder geval in de top tien te eindigen. Dat geldt overigens ook voor Ruud Adema die in de theaterzaal debuteert. Een eerste optreden afronden in de bovenste helft van de ranglijst is nooit verkeerd.
Het eerste deel van de partij is voor wit. Hij krijgt de Hollandse verdediging tegen zich. Na een afruil van enkele lichte stukken en dameruil zit zijn opponent opgezadeld met een dubbelpion op de e-lijn. Bovendien beschikt Jaap over het loperpaar en met aardig wat ruimte op het bord is dat voordelig.
Ruud heeft zijn laatste paard slim geposteerd op c6, waar het de velden d4 en e5 controleert. Dat beperkt de bewegingen van de zwartveldige loper van Jaap die bovendien niet direct op een geïsoleerde pion op e4 jacht kan maken. Als de Egmonder een ruil van de witveldige lopers uit de weg gaat, valt die pion alsnog.
Met het sterke loperpaar verovert de routinier van Het Witte Paard een tweede pion en dan begint de stelling voor zijn tegenstander zorgelijk te worden. De twee belanden in een eindspel met lopers van ongelijke kleur met vijf om drie pionnen. De damevleugel is vastgelegd, maar op de andere flank heeft wit drie verbonden pionnen contra een isolani op de e-lijn. Die wordt geruild tegen de h-pion.
Met zijn twee overgebleven vrijpionnen daar schiet de witspeler niets op. Handig wandelt de zwarte koning naar het witte veld f5. Alle pionnen van Jaap staan op de kleur van zijn loper en hij komt niet verder. Na 71 zetten wordt tot remise besloten.
Een van de twee overwinningen die Piet Reus vorig seizoen bij het lenteveteranenkampioenschap boekte, was tegen Johan Plooijer. De routinier uit Andijk, toen debutant, speelde met wit en moet nu als zwartspeler de Alkmaarder een halve revanche toestaan.
Het lijkt erop dat groep A een groot peloton deelnemers van ongeveer gelijke sterkte heeft. Na vier ronden bedraagt het aantal achtervolgers op de – eenzame – koploper Peter Holscher liefst elf. Johan en Piet zitten daar ook bij. Met hun remise handhaven de twee hun ongeslagen status.
In een gelijkopgaande strijd belanden na tien zetten de dames als eersten van het bord. Er worden in het middenspel enkele lichte stukken geruild en snel daarna tekenen beiden de vrede.
1. d4 d5 2. Pf3 Lf5 3. c4 e6 4. Pc3 Pf6 5. Lg5 Le7 6. e3 c6 7. Tc1 Pbd7 8. h3 Db6 9. Db3 h6 10. Dxb6 axb6 11. Lf4 Pe4 12. a3 0-0 13. Le2 dxc4 14. Pxe4 Lxe4 15. Pd2 Ld3 16. Pxc4 Lxc4 17. Lxc4 b5 18. Ld3 b4 (zie diagram).
Met een prachtige overwinning heeft Frans Vlugt, de kampioen van 2004 en 2015, zijn achtervolging op ranglijstaanvoerder Peter Holscher ingezet. Ton de Veij haalt net als in zijn eerste witpartij direct het damepaard van stal, maar het vervolg pakt totaal anders uit dan in zijn strijd tegen Ben van den Bergh.
Zwart gooit de diagonaal a1-h8 op slot en heeft zonder het stuk te slaan eigenlijk na een zet of tien een loper gewonnen. De Purmerendse ‘raadsheer’ op c1 staat hulpeloos op zijn beginveld. Frans vergroot de druk en kan zijn sterke pion op d3 geven om die pressie nog meer op te voeren. Op zijn beurt offert Ton een paard, maar het verlicht zijn zorgen niet. Met een sterk loperpaar zet de Edamse lenteveteraan zijn opponent klem en niet veel later lonkt de matzet. Dan is het punt al binnen.
De vierde ronde is Piet Kuijs goed gezind. Twee jaar geleden won hij van Karel Keesman en die prestatie levert de lenteveteraan van Castricum, nu met de andere kleur, opnieuw.
Lange tijd valt er niets te zeggen over de afloop. Er worden enkele pionnen geruild en, op de open d-lijn, torens. Wel snoept wit de a7-pion mee. Gaandeweg krijgt de Heerhugowaardse routinier actiever spel. Een aanval met een toren op de tweede rij levert echter niet het beoogde succes op en na een flinke afruil staat Karel de kwaliteit en twee pionnen achter.
De kwaliteit krijgt zwart nog wel terug, maar dan heeft zijn opponent al een beslissende voorsprong genomen. Piet komt een derde pion voor, dreigt er nog een paar op te peuzelen en zal na zijn slotzet een stuk winnen. Dan is hij al voor zijn partijzege gefeliciteerd.
Ben van den Bergh is een lenteveteraan met weinig remises achter zijn naam. De ervaren speler van ZSC-Saende boekte er een jaar geleden in zeven ronden welgeteld één. We zijn ondertussen een maand onderweg en nu valt zijn eerste halfje tegen Jan Stapel.
In een wat ongebruikelijke Siciliaan houden de twee de spanning lang gehandhaafd. Na een paardruil op f6 begint wit op de koningsvleugel aan te dringen. Hij kan makkelijk switchen van druk op de diagonaal a8-h1 naar versterking van de aanval op die flank.
Maar Jan verdedigt zich kranig. Er is een open h-lijn ontstaan en zwart kan de verdubbeling van de witte torens daarop beantwoorden. Ze belanden allemaal naast het bord en beide spelers komen terecht in een dame-eindspel met lopers van gelijke kleur en elk zes pionnen. De zware stukken worden geruild en met langdurige koning- en lopermanoeuvres probeert Ben nog iets te bereiken. Zijn opponent hapt niet en meer dan remise zit er niet in.
Hij moet er een maand op wachten, maar oud-kampioen Jan Brink heeft zijn eerste overwinning op dit veertiende veteranenkampioenschap in Hoorn te pakken. De geschiedenis herhaalt zich in meerdere opzichten. Net als vorig jaar behaalt de lenteveteraan van Het Witte Paard die eerste zege tegen Jan Poland en ook zijn prestatiereeks is identiek: remise, verlies, remise, winst.
In de Caro-Kann plaatst zwart een tijdelijk pionoffer. Het materiële evenwicht duurt precies één halfzet, want de witspeler antwoordt met het veroveren van de b7-pion. Toch blijft de afloop lang onzeker. De Alkmaarder verdubbelt zijn torens op de open c-lijn en dwingt zijn opponent tot alertheid. Er is ondertussen het een en ander geruild en als ook alle torens in de doos gaan, komt er een eindspel met lopers van gelijke kleur en een paard op het bord.
Nog steeds ligt een halfje binnen bereik voor zwart. Jan Brink heeft een pionnenmeerderheid op de damevleugel en zijn activiteiten daar worden door de Waagtoren-routinier onderschat. Hij speelt enige tijd te passief, waardoor wit een vrijpion op b5 krijgt, prachtig ondersteund door koning en de lichte stukken. De Krommenieër laat die doorlopen naar de zevende rij, ruilt zijn loper voor het paard en kan met het witte paard de overige zwarte pionnen veroveren. Drie vrijpionnen blijven over en de zekerheid dat te zijner tijd eentje zal promoveren. Maar zo ver komt het niet.
Zo’n kwart eeuw (april 1993) geleden had Martin Duinmaijer een rating van 1793. Zijn startrating op dit lenteveteranenkampioenschap is 1798 en het zit er in dat hij de 1800-grens weer gaat passeren. Weer, want de routinier van schaakclub Bergen heeft dat vaker gepresteerd. Wellicht dat zijn opmars, die inmiddels een aantal maanden duurt, Martin naar zijn record van mei 2012 (rating 1856) kan brengen.
Tegen Piet Zegers gaat het van een leien dak. Terwijl wit de ene aanvalszet na de ander speelt, probeert de Zaandammer daar een stevige verdediging tegenover te zetten. Dat lukt niet. Hij heeft niet gerokeerd en vrijwel alle stukken zitten gevangen tussen de eigen pionnen. Vooral het eerste breekt Piet op. Na de slotzet van zijn opponent moet hij kiezen tussen stuk- of dameverlies. Omdat zijn stelling er bepaald niet florissant uitziet, beseft zwart dat doorgaan weinig zinvol is.
